به ارث بردن توان تولید والدین تصویر ژنتیکى پیچیده اى دارد و این بدان علت است که تولید تخم مرغ حاصل اثر چندین صفت ژنتیکى جداى از هم مى باشد که با هم عمل مى نمایند و باعث مى شوند که پرنده در یک دوره معین تعداد مشخصى تخم مرغ تولید نماید . از بین فاکتورهاى متعدد پنج فاکتور را ذیلا” توضیح مى دهیم :
۱- بلوغ جنسى زودرس.هرچه مرغها درسنین پائین تر شروع به تولید کنند،دریک سال تخمگذارى شان تخم مرغ بیشترى تولید خواهند کرد . ولى این یک ارزش منفى بحساب مى آید و باید از تولید گله تخمگذار در سنین پائین جلوگیرى شود چون تخم مرغهاى تولید شده در سنین پائین کوچکتر از آنهائى خواهند بود که در سنین بالاتر گذاشته مى شوند . با برنامه هاى محدودیت غذائى و کنترل نور از تخمگذارى در سنین پائین میتوان جلوگیرى نمود ، ولى بهرحال از نظر ژنتیکى ژن مربوطه هنوز وجود دارد .
۲-شدت تخمگذارى . بروز این صفت بدین صورت است که مرغها توانائى تخمگذارى با سرعت زیاد را خواهند داشت چون مرغها تخم مرغشان را در فازهاى فعال[۱] مى گذارند ، یعنى در روزهاى متوالى هر روز یک تخم مرغ تولید مى کنند . طول دوره فاز فعال تخمگذارى یک فاکتور ژنتیکى مهم است.وقتى تولید یک مرغ ۸۰ درصد است باید درهر پنج روز،چهار تخم مرغ بگذارد . دیده شده است که پرندگانى در ۲۰۰ روز متوالى بدون از دست دادن حتى یک روز تخمگذارى کرده اند.
۳-طولانى بودن سیکل تخمگذارى . طولانى تر بودن سیکل تخمگذارى پیش از آنکه مرغ به دوره تولک رفتن برسد باعث افزایش تولید آن مرغ خواهد شد . این صفت یک فاکتور ژنتیکى مشخص در ارتباط با تولید تخم مرغ است . در ابتداى شکل گیرى صفعت پرورش طیور تخمگذار تجارى یک دوره ۱۲ ماهه تولید را کافى مى دانستند ، ولى امروزه مرغهائى که در دوره هاى بیش از ۱۳ ماه تولید داشته باشند را ترجیح مى دهند .
۴-موارد توقف تخمگذارى . توقفهاى طولانى تر از ۲ تا ۳ روز بین فازهاى تخمگذارى پدیده اى است که در طى دوره تولید بر تعداد کل تخم مرغ تولیدى اثر دارد . این توقفهاى طولانى معمولا” نتیجه بعضى از استرسهاست ، ولى ممکن است بخاطر خصوصیات ژنتیکى هم باشد .
۵-تعداد دوره هاى کرچى . اگرچه در خیلى از گونه هاى طیور کرچى کاهش داده شده و یا حتى حذف گردیده است ولى این صفت بخصوص در گونه هاى طیور گوشتى هنوز هم فاکتورى مهم بشمار مى آید . طیور در زمان کرچى تولید طبیعى خود را از دست مى دهند .
تولید تخم مرغ توارث پذیرى ناچیز و در حدود ۱۵ درصد دارد ، بعبارت دیگر ۸۵ درصد توانائى تولید تخم مرغ به مدیریت بستگى دارد . فاکتورهاى مدیریتى متعددى در این امر اثر دارند که بحث آنها در اینجا تکرارى است . هر عاملى که باعث بهبود محیط پرورش طیور گشته و از استرس و تلفات زیاد جلوگیرى کند و شرایط فیزیولوژیک مساعدى بوجود آورد ، بطور غیرمستقیم منجر به بهبود تولید هم خواهد شد .
