نیوکاسل بیماری فوق واگیرداری است که دستگاه تنفسی و عصبی پرنده را درگیر کرده و می تواند در سالن های پرورشی تا ۱۰۰ درصد تلفات به همراه داشته باشد. به همین دلیل این بیماری به عنوان یکی از مهمترین خطراتی است که صنعت پرورش طیور را تهدید می کند.

منابع ویروس نیوکاسل:

• ترشحات دستگاه تنفسی
• مدفوع آلوده
• تمامی قسمت های لاشه پرنده بیمار

اشاعه بیماری نیوکاسل:

اشاعه ی این بیماری ارتباط مستقیم با ترشحات و به خصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری را دارد همچنین عواملی مثل:

• غذای آلوده
• آب آلوده
• وسایل آلوده
• محیط و محوطه آلوده
• لباس های آلوده افراد مرتبط با پرندگان

می تواند در شیوع این بیماری تاثیرگذار باشد.

نشانه های تنفسی، عصبی و گوارشی بیماری نیوکاسل:

• سرفه کردنن و نفس نفس زدن
• بالهای افتاده و آویزان
• پیچ خوردگی سر و گردنن به یک سمت بدن
• افسردگی و عدم انجام فعالیتهای عادی
• فلج شدن ناقص یا کامل پرنده
• کاهش تولید تخم
• فلجی و در نهایت مرگ
• تورم سر و گردن
• خروج ترشحات از بینی
• اسهال

اقدامات بهداشتی و درمانی:

• ضدعفونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیردرگیر
• انهدام درست و صحیح لاشه ها
• پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند.
• کنترل میزان رفت و آمد افراد
• بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم هم سن باشند.

پرورش کبک و به خصوص پرورش بلدرچین نسبت به پرورش سایر طیور از بازده بسیار بیشتری برخوردار است، همچنین توجه مردم به تغذیه ی صحیح در این سالها باعث شده گوشت و تخم کبک و بلدرچین که سرشار از پروتئین و مواد مغذی است مورد توجه قرار گیرد و به طبع تقاضا افزایش یابد.

این دو پرنده دارای مقاومت بالایی در برابر بیماری ها هستند و تلفات کمتری دارند. حال این سوال برای خیلی ها پیش می آید که بین پرورش کبک و پرورش بلدرچین کدام بهتر بوده و کدامیک دارای توجیهات اقتصادی بیشتری هستند؟

تفاوت کبک و بلدرچین

کبک و بلدرچین از دسته پرندگانی هستند که زود خود را با شرایط محیطی مختلف وفق می دهند. وزن بلدرچین حدود ۲۵۰ گرم می باشد در صورتی که کبک وزنی دو برابر آنها ( ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم در شرایط پرورشی) دارد.

طول دوره جوجه کشی کبک، ۲۴ روز و در هر قفس با ابعاد ۱ متر طول و ۶۲ سانتی متر عرض حدود ۱۵ کبک را جا داد. در صورتی که در یک قفس با همین ابعاد می توان ۳۳ بلدرچین را جای داد.

طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها ۱۸ روز و نسبت به سایر پرندگان بازدهی و تولید مثل سریع تری دارند.

اصول کلی پرورش این دو پرنده از جمله مکان، تجهیزات، شرایط نگهداری و تغذیه تقریبا یکسان است اما تفاوت های جزئی در پرورش آنها وجود دارد که یکی را بر دیگری پر بازده تر می کند.

تفاوت های اساسی در پرورش کبک و بلدرچین

• کبک ها نسبت به بلدرچین ها ترسوتر هستند و با نزدیک شدن افراد فرار می کنند در صورتی که بلدرچین ها اینگونه نیستند. همین عامل باعث می شود که بیشتر در معرض استرس قرار بگیرند و راندمان تولید آنها کاهش پیدا کند.
• مقاومت کبک ها نسبت به بلدرچین ها در مقابل بیماری ها کمتر است و در شرایط حاد شاهد تلفات بیشتری از کبک ها خواهیم بود. کبک ها مستعد بیماری های مرغی بوده و می توانند آن را به انسان نیز انتقال بدهند.
• دوره پرورش کبک نسبت به بلدرچین بیشتر است، آنها درسن ۷ ماهگی تخمگذاری کرده و کبک های گوشتی در ۴ ماهگی کشتار می شوند، در صورتی که بلدرچین سن تخمگذاری و کشتار کمتری (۴۰ تا ۵۰ روزگی) دارد.

حتی طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها نیز از کبک کمتر است و جوجه ها زودتر متولد می شوند. در نتیجه فرایند پرورش زودتر انجام می گیرد و سرمایه سریع تر به چرخه باز می گردد.

• یافتن مکان مناسب برای پرورش کبک ها مشکل است، خصوصیات رفتاری کبک به گونه است که به شرایط محیطی و طبیعی نیاز دارد.

آنها نیاز به نوک زدن به اشیای سخت و سنگ داشته و عادت هایی از این قبیل دارند، در صورتی که بلدرچین ها را می توان به راحتی درون یک اتاق کوچک و قفس های چند طبقه ای پرورش داد و بهترین بازده را در شرایط مطلوب از آنها داشت.

• پرورش کبک به صورت صنعتی در ایران کم است که این مساله هم می تواند یک عیب به حساب آید، همچنین پرورش کبک به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می پذیرد.

پرورش کبک به صورت سنتی محصولات بی کیفیت تری خواهد داشت و در این روش طول دوره پرورش آنها زیاد بوده و وزن جوجه ها افزایش چندانی پیدا نمی کند در صورتی که اگر پرورش آنها به صورت صنعتی انجام گیرد درآمدزایی بسیار بهتری خواهد داشت.

همچنین در روش سنتی، عدم دسترسی به کشتارگاه صنعتی معضلی برای سرمایه گذار ایجاد می کند. او باید یک سالن کشتار نیز راه اندازی کند که این مساله یک هزینه اضافی برای سرمایه گذار است…

• مساله مهم قیمت بالای گوشت و تخم کبک نسبت به بلدرچین است که تقاضای آن را نسبت به بلدرچین کمتر کرده است. مصرف کنندگان آن افرادی هستند که از نظر مالی مشکلی ندارند یا توسط دکتر مصرف آن برایشان تجویز شده است.

قیمت بالای کبک برای مردم به صرفه نیست در نتیجه تقاضای آن نسبت به بلدرچین کمتر است و با وجود نداشتن اتحادیه ای برای نظم دادن به فروش، بازار فروش مناسبی ندارد.

نتیجه گیری:

از موارد بالا به این نتیجه می رسیم که پرورش کبک نسبت به بلدرچین دارای ریسک بیشتری در سود آوری است در صورتی که پرورش بلدرچین با مدیریت صحیح و رعایت اصول می تواند به صورت تضمینی، بازدهی بالایی داشته باشد.

آگاهی از سن تخمگذاری بلدرچین، یکی از موارد بسیار مهمی است که می تواند پرورش دهندگان بلدرچین را هدایت کند تا برنامه ریزی دقیقی برای مزرعه و تولیدات خود داشته باشند.

هنگامی که سن تخمگذاری مشخص باشد، می توانید شرایط تخمگذاری را از پیش، برای بلدرچین ماده مهیا کرده و به این ترتیب تولید تخم بیشتری داشته باشید.

نکته مهمی که پرورش دهندگان باید به آن توجه کنند این است که، در صورتی که قصد خرید بلدرچین مولد در سن تخمگذاری را دارند، بهتر است از مراکزی خریداری کنند که از کیفیت نگهداری جوجه ها اطمینان کامل داشته باشند.

تخمین زمان تخمگذاری با استفاده از سن تخمگذاری بلدرچین

در برخی منابع اشاره شده که سن تخمگذاری بلدرچین در حدود ۴۰ تا ۴۵ روزگی است، اما می توان بیان کرد که بر اساس سن تخمگذاری، معمولا در حدود ۱۰ تا ۲۰ هفتگی، تولید تخم به حداکثر می رسد.

هنگامی که بلدرچین به این سن می رسد، در تمام فصول سال شرایط تخمگذاری فراهم بوده و می تواند تخم هایی با وزن حدود ۱۰ گرم تولید کند.

نکته قابل توجه در خصوص سن تخمگذاری این است که هنگامی که این پرنده ها به سن تخمگذاری می رسند، تخم هایی با طرح های منحصر به فرد تولید می کنند.

به معنای دیگر هر ماده تخم هایی می گذارد که طرح و رنگ پوسته آن با دیگری متفاوت است.

نژادهای مختلفی از این پرنده وجود دارد که از لحاظ تعداد تخم و سن تخمگذاری با هم متفاوت هستند.

هنگامی که سن تخمگذاری بلدرچین فرا می رسد، بسته به نژاد ممکن است در ۲۴ ساعت ابتدایی تنها ۲ تخم تولید کند و یا فاصله بین دو تخمگذاری می تواند ۲۴ تا ۳۰ ساعت باشد.

هر چه سن تخم گذاری افزایش می یابد، تعداد تخم هایی که تولید می کند نیز افزایش خواهد یافت.

عوامل موثر بر تخمگذاری بلدرچین

در زمان رسیدن به سن تخمگذاری، عوامل موثر بر تخمگذاری نقش پررنگی پیدا می کنند.

عواملی نظیر سن، نوع غذایی که بلدرچینها مصرف می کنند و به طور کلی شرایط تغذیه ای و نگهداری آنها، شرایط نوری که می تواند در بلوغ ماده ها اثرگذار باشد، وجود یا عدم وجود عوامل بیماری زا، عوامل استرس زا و مواردی از این قبیل، دمای نگهداری بلدرچین ها در سالنهای پرورشی، تراکم نگهداری و در نهایت نژاد آنها همگی از عوامل موثر بر سن تخمگذاری بلدرچین و کیفیت تخم ها به شمار می آیند و توجه به آنها می تواند موجب افزایش تولید تخم بلدرچین گردد.

قبل از سن تخمگذاری، چه عواملی بر روی تعداد و کیفیت تخم ها اثر می گذارد؟

علاوه بر موارد یاد شده، عوامل بسیاری می توانند پیش از رسیدن به سن تخمگذاری، نقش پررنگی در کاهش یا افزایش تعداد تخم ها و کیفیت آنها داشته باشند.

در زمان جوجه کشی و روزهای آغازین زندگی بلدرچین ها، ممکن است نحوه نگهداری از جوجه های ماده مناسب نباشد و همین امر می تواند در زمانی که سن تخمگذاری فرا می رسد، کاهش راندمان تولید را به همراه داشته باشد.

این موارد می تواند شامل تغذیه ناکافی و یا استفاده از مواد غذایی نامناسب در روزهای آغازین زندگی باشد.

هنگامی که جوجه ها از تخم خارج می شوند، باید نظارت دقیقی بر کیفیت و میزان غذای در دسترس آنها توسط پرورش دهنده به عمل بیاید تا از تغذیه کافی و مناسب آنها اطمینان حاصل گردد.

علاوه بر غذا، کمبود آب می تواند مشکلاتی نظیر دهیدراته شدن جوجه را در پی داشته باشد، که شاید در نگاه اول مشکل بزرگی به چشم نیاید اما هنگامی که سن تخمگذاری بلدرچین فرا می رسد این مورد می تواند اثر جبران ناپذیری بر تولید تخم داشته باشد.

عدم استفاده از تجهیزات استاندارد در سالن های پرورشی از دیگر مواردی است که موجبات ایجاد استرس و شرایط نامطلوب محیطی را برای جوجه های بلدرچین و حتی بلدرچین بالغ فراهم می آورد.

نباید این نکته را فراموش کرد که شرایط مناسب محیطی می تواند به جوجه های ماده کمک کند تا هنگامی که به سن تخمگذاری می رسند، بهترین عملکرد را در خصوص تعداد و کیفیت تخم های تولیدی داشته باشند.

تخمگذاری صحیح بلدرچین ها روی اصول و به صورت یکنواخت به عوامل زیادی بستگی دارد که می توان آن را به دو بخش عمده عوامل موثر در تخمگذاری بلدرچین قبل از دوره تولید و عوامل موثر بر تخمگذاری بلدرچین حین دوره تولید تقسیم بندی نمود .

عوامل موثر بر تخمگذاری بلدرچین قبل از شروع دوره تولید :

یک هچ ناموفق می تواند صدمات زیادی به بلدرچین های تولیدی آن وارد کند که مهم ترین علت آن می تواند از دست دادن آب باشد و همچنین در جوجه های یک روزه عدم دسترسی صحیح جوجه به آب می تواند باعث دی هیدراته شدن جوجه ها شود و این کم آبی بدن صدمات جدی به اندام های بلدرچین ها وارد خواهد کرد .

جیره غذایی :

مهم ترین عامل بر تخمگذاری بلدرچین ها استفاده از دان بلدرچین با کیفیت بالا می باشد . یک دان بلدرچین خوب تمامی موارد مورد نیاز بدن پرنده را در اختیار آن می گذارد و در اندازه ی درستی پلیت و یا مش شده است . حتما در مصرف دان بلدرچین به تاریخ مصرف آن توجه نمایید زیرا بهترین دان بلدرچین نیز در صورت فساد می تواند عامل صدمات جدی و حتی تلفات باشد .

توجه به این نکته خالی از سود نیست که بهتر است دان بلدرچین را در سه الی چهار دفعه در اختیار طیور قرار دهید . مصرف دان بلدرچین ها در هر روز حداکثر ۳۰ گرم می باشد بنابراین از قراردادن میزان اضافه تر دان بلدرچین در اختیار آن ها خودداری نمایید تا از چاقی ، بیماری پرولاپس و در نتیجه آن افت تخمگذاری بلدرچین جلوگیری شود .

آب در جیره غذایی بلدرچین :

وجود آب کافی با درجه حرارت مناسب یکی از ملزومات مهم پرورش بلدرچین است و عدم وجود آب و یا دسترسی ضعیف به آب برای بلدرچین ها می تواند باعث ایجاد وقفه در تخمگذاری بلدرچین و یا حتی تلفات سنگین در گله شود . بنابراین استفاده از یک آبخوری مناسب نوع و نژاد بلدرچین ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

هوای سالن و تأثیر آن بر تخمگذاری بلدرچین ها :

تهویه صحیح سالن و اکسیژن رسانی کافی باعث آن خواهد شد که بلدرچین ها کمتر با مشکلات و بیماری های تنفسی رو به رو شوند و تولیدات منظم و بهتری داشته باشید . دمای یکنواخت در تولید تخم توسط بلدرچین بسیار مهم است و استرس دمایی می تواند دلیل توقف تخمگذاری بلدرچین باشد .

تأثیر نور بر تخمگذاری بلدرچین :

نور دهی مناسب تأثیر جدی و مثبت بالایی بر روند تخمگذاری بلدرچین ها دارد به صورتی که ۱۶ الی ۱۸ ساعت نور باعث تسریع تخمگذاری بلدرچین خواهد بود .

قفس بلدرچین :

استفاده از یک قفس بلدرچین مکانیزه اصولی می تواند باعث فعالیت های بلدرچین ، جمع آوری سریع کود از زیر پای پرنده ، جمع آوری مکانیزه تخم ها ، در اختیار قرار گرفتن آب به صورت مداوم و خوراک دهی یکنواخت شود که همه این ها می تواند زمینه را برای راحتی بلدرچین و در نتیجه افزایش ضریب تخمگذاری آن باشد .

محل حمله و نقاط ایجاد جراحت :

این بیماری یک بیماری عفونی بوده که معمولا بوقلمون به آن دچار می شود ولی نمی توان گفت که بلدرچین ها به آن مقاوم هستند و برعکس یکی دیگر از بیماری هایی که بلدرچین به آن حساسیت نشان می دهد همین بیماری است نقطه اثر این بیماری دقیقا مشخص نیست.

عامل بیماری و روش انتقال آن :

عاملی که این بیماری را در بدن یک دام ترتیب می دهد باکتریی از خانواده اریزژیلوتریکس است به نام آریزپیلوتریکی روزیوپاتیا که از دسته گرم مثبت ها می باشد و به مواد ضد عفونی کننده مقاومت نسبتا خوبی را از خود بروز می دهد و نکته مهمی که باید دانست این است که این عامل بیماری زا بیشتر در خاک های قلیایی یافت می شود چرا که این نوع خاک محیط مناسبی برای رشد آن است و تا چندین سال اجازه زنده ماندن را به این باکتری می دهد .

این میکروارگانیسم همچنین می تواند از طریق همان خاک به سایر پرندگان منتقل شود البته قابل ذکر است که به طور دقیق مشخص نشده که این باکتری چگونه و از چه راهی خود را به سلول های میزبان می رساند ولی معمولا بیماری بیشتر در پرندگانی ؛ مشاهده شده است که در مدت زمان کوتاهی قبل از ایجاد بیماری توسط عواملی مثل درگیری با سایر پرندگان که منجر به زخمی شدن پرنده شده؛ و یا هر نوع زخم برداشتگی دیگر داشته اند و یا از طریق خوردن و نوک زدن پرنده ها به لاشه پرنده دیگر که به علت این بیماری تلف شده است نیز منتقل می شود و نکته مهم دیگر آنکه باید از هر گونه عامل استرس زا در واحد پرهیز شود لذا پرنده مستعد این بیماری می شود.

از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تب ، آسیب های جلدی لوزی شکل روی شکم ، بزرگی کپسول مفاصل ناشی از ادم

تشخیص بیماری :

مثل هر بیماری دیگر به جز مشاهده علائم بالینی و علائم کالبد شکافی برای تشخیص قطعی می توان مایع مشکوک را به کبوتر یا موش جوان تلقیح کرد و نتیجه را مشاهده نمود. همچنین برای حصول نتیجه از آزمایشگاه باید نمونه ها را از سرم بافت یا یک ضایعه پوستی و خون برای هیستوپاتالوژی برداشت نمود.

درمان و پیشگیری بیماری :

اولین عملی را که در جهت پیشگیری بیماری می توان انجام داد این است که قبل از آنکه فارم را احداث کنیم از اینکه قبلاً در آن منطقه یا آن سالن این بیماری رخ نداده اطمینان حاصل کنیم و در مرحله بعدی باید از واکسیناسیون باکتری کشته بیماری استفاده نمود که البته در سن ویژه خود باید انجام شود.

به جهت درمان بیماری نیز باید پنی سیلین پروکائین را در عضله بلدرچین بیمار تزریق نمود و در صورت عدم قطعیت بیماری می توان همین دارو را یا پنی سیلین را به آب آشامیدنی پرنده به مدت ۵ روز اضافه نمود و اگر بیماری قطعی باشد با استفاده از این روش پس از قطع دوره بیماری دوباره عود می کند.

قفس در پرورش بلدرچین یکی از مهمترین نکات در پرورش بلدرچین می باشد. متاسفانه یکی از عواملی که تاکنون باعث شده از سایر طیور استقبال نشود عدم تجهیزات مناسب بوده است. برای سود بیشتر در پرورش بلدرچین داشتن تجهیزات مورد نیاز و اولیه مهم می باشد. بهتر است  برای شروع کار پرورش بلدرچین از دستگاه جوجه کشی مناسب و فول دیجیتال از شرکت معتبر خریداری شود و بعد از تهیه دستگاه جوجه کشی، قفس بلدرچین از مهمترین تجهیزات در پرورش می باشد.

انواع قفس پرورش بلدرچین

قفس منبری یا کالیفرنیایی

در این مدل کود در کف سالن ریخته شده و یا درون گودالی که در کف سالن ریخته شده و یا درون گودالی که در کف در نظر گرفته شده ریخته می شود و توسط یک طبقه به بیرون سالن هدایت می شود این گونه قفس ها برای برای پرورش بلدرچین در واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی توصیه نمی شود.

قفس طبقه ای (باطری)

کود درون سینی یا نوار نقاله زیر هر طبقه ریخته می شود و به طور اتوماتیک یا دستی تخلیه می شود این نوع از قفس بلدرچین مناسب ترین حالت برای پرورش بلدرچین می باشد.

ابعاد قفس چگونه باید باشد

تجربه نشان داده که بلدرچین های تخمگذار در اجتماع های ۲۰ – ۳۰ به بالا محصولات بهتر بیشتری تولید می کنند. و همچنین برای کنترل بهتر بیماری ها و حذف سریع تر پرنده های معیوب اجتماع های بیشتر از ۳۰ بلدرچین مفید فایده نبوده. لذا از باکس هایی استفاده شود که بیشتر از ۳۰ بلدرچین باهم در ارتباط نباشند. بهترین ابعاد برای این تعداد ۹۰*۳۵ سانتی متر می باشد و ارتفاع مناسب ۲۵ الی ۳۰ سانتی متر می باشد.

جنس قفس بلدرچین

بهترین جنس برای ساخت قفس در پرورش بلدرچین استیل و آهن گالوانیزه می باشد که استیل به دلیل قیمت بالا معمولا استقبال نمی شود. استفاده از چوب و سیم توری و کلیه موادی که آلودگی را در لابلای ساختار خود جای میدهد پیشنهاد نمی شود. معمولا جنس قفس برای بلدرچین از ورق گالوانیزه می باشد.

آبخوری قفس بلدرچین

استفاده از آبخوری نیپل علاوه بر کنترل بهتر مصرف آب باعث جلوگیری از آلوده شدن آب می کند. نیپل ها انواع گوناگونی دارند (استیل ، پلاستیکی و سایر فلزات) معمولا نیپل های پلاستیکی برای بلدرچین ها کفایت می کند. اما نیپل های استیل از دوام و تکنولوژی بالاتری برخوردار است. استفاده از آبخوری های ناودانی و غیره به هیچ عنوان برای بلدرچین های تخمگذار و گوشتی داخل قفس توصیه نمی گردد.

دانخوری قفس بلدرچین

مهمترین قسمت قفس در پرورش بلدرچین دانخوری می باشد. استفاده از دانخوری های اتوماتیک زنجیری فقط در هنگامی توصیه می گردد که طول خط بیشتر از ۳۰ متر بوده و یا قیمت کارگر در منطقه فعالیت بالا باشد. جنس دانخوری ها ، قفس در پرورش بلدرچین باید از جنس ورق گالوانیزه باشد.

تهویه قفس بلدرچین

در نظر گرفتن فضای کافی بین سینی کود و کف قفس بالایی و سقف بالایی و سقف قفس پایین برای جریان بهتر هوا اهمیت بسزایی در تولید دارد متاسفانه تولیدکنندگان تجاری قفس بلدرچین در ایران به خاطر کاستن از هزینه ها به هیچکدام از این موارد دقت کافی نمی کنند.

استفاده از چوب و سیم توری و کلیه موادی که آلودگی را در لابلای ساختار خود جای میدهد پیشنهاد نمی شود.

استفاده از دانخوری های اتوماتیک زنجیری فقط در هنگامی توصیه می گردد که طول خط بیشتر از ۳۰ متر بوده و یا قیمت کارگر در منطقه فعالیت بالا باشد. جنس دانخوری باید از ورق فلز گالوانیزه و تراف باشد.

بسیار از افراد در این شرایط اقتصادی به میزان سود جوجه کشی و راه اندازی کسب و کاری به این شکل فکر کرده و جوانب کار را بررسی می کنند. ما در این مقاله می خواهیم به  بررسی تمام جنبه های این کار بپردازیم و به سوالات زیر پاسخ دهیم

آیا از طریق جوجه کشی می توان به سود رسید؟

آیا من می توانم با جوجه کشی و پرورش طیور، هزینه های زندگی خود را بدست آورم؟ آیا……

درآمد و سود جوجه کشی

پاسخ این پرسش ها که در این ایام بیشتر به ذهن می رسد احتیاج به بررسی و توضیحاتی دارد و ما در این مقاله سعی خواهیم کرد این مسیر را بطور خلاصه برای شما توضیح دهیم.

بله ، سود جوجه کشی هم بسیار خوب و مطلوب است.اما باید برای شروع آن به دو سوال پاسخ دهید:

• آب و هوا و شرایط محیطی ما برای کدام پرنده مطلوب است؟
• امکانات و سرمایه لازم برای کدام پرنده را دارا هستیم؟

پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در رابطه با کسب در آمد از جوجه کشی غاز محیا کرده ایم را نیز مطالعه نمایید.

کسب درآمد از طریق جوجه کشی

با فرض اینکه در یک شهر کوچک یا در یک روستا زندگی می کنید مجموعا به این نتیجه می رسید که میتوانید اکثر پرنده ها را برای جوجه کشی استفاده کنید. (مرغ ،اردک، مرغابی ،غاز، بلدرچین، کبک، قرقاول و…..)

حال به لحاظ امکانات و سرمایه مورد بررسی قرار داده و نتیجه میگیرید که فقط میتوانید مرغ یا اردک را انتخاب کنید. در این وضعیت باید به یک پرسش اساسی پاسخ دهید:کدامیک برای فروش مناسب تر است و شما به بازار فروش کدامیک دسترسی داشته و مشتری خریدار آنرا دارید؟ این پرسش کلیدی ترین و مهمترین عامل است.

بدلیل اینکه هر آنچه شما بتوانید تولید کنید ولی بازار فروش آن را نداشته باشید به مفهوم آن است که سرمایه و وقت خود را از بین برده اید، چون با عدم فروش چرخه کار متوقف خواهد شد.

سود جوجه کشی شترمرغ

در این میان باید بگوییم که شترمرغ یکی از بهترین پرندگانی است که سود و در آمد خوبی می توان از راه اندازی مزرعه پرورش این پرنده کسب کرد. اما راه اندازی مزرعه پرورش شترمرغ هزینه ها و تمهیداتی نیاز دارد که در این مقاله (جوجه کشی شترمرغ) به طور کامل به آن پرداخته ایم.

فضای جوجه کشی

حالا به انتخاب رسیده اید جوجه کشی از مرغ، با توجه به سرمایه و فضایی که در اختیار دارید برنامه ریزی دقیق مورد نیاز است. از جمله ایجاد یک فضای محصور با سرپوش مناسب جهت محافظت حیوانات از سرما و گرما، تهیه یک ظرف آبخوری و یک ظرف دان خوری و همچنین یک فضای باز جهت تحرک حیوانات.

سپس یک فضای بهداشتی برای دستگاه جوجه کشی مورد نیاز است که باید قابلیت شستشو را داشته باشد و یک کف شور (راه خروج آب) در آن موجود بوده تا آب به سهولت از آن خروج کند. همچنین تهویه هوا به راحتی به کمک هواکش مناسب انجام گیرد. برای تنظیم حرارت محیط تمهیدات لازم انجام شده باشد. فضای دستگاه جوجه کشی که آماده شد باید خرید و تهیه تخم های نطفه دار از محل مناسب که قبلا مشخص کرده اید انجام شود.

آغاز کار جوجه کشی

با ورود تخم های نطفه دار کار جوجه کشی آغاز میگردد و در اولین مرحله باید تخم ها از آلودگی فیزیکی پاک شوند وسپس با دود دادن آها را ضدعفونی نمود تا میکروب ها در زمان جوجه کشی به دستگاه نفوذ نکند یا لااقل به حداقل برسد.حال تخم ها را درون دستگاه قرار داده و دقت کنید که فاصله لازم را دارا باشند. البته اگر دستگاه تمام اتوماتیک باشد تخم ها در راک های دستگاه فاصله مناسب را خواهند داشت.

اهمیت دستگاه جوجه کشی

کیفیت و نوع دستگاه تاثیر بسیار زیادی بر سود جوجه کشی دارد. باید توجه داشته باشید زمانی که دستگاه جوجه کشی راه اندازی می شود باید به لحاظ دما ، رطوبت ، گردش هوا کاملا تنظیم گردد. هر روز چند بار در ساعات مختلف تمامی نکات تنظیم شده کنترل گردد و همچنین تخم ها حداقل روزی سه یا چهار مرتبه گردش داشته باشند. پس یک هفته باید تخم ها از لحاظ تغییرات (تبدیل به جوجه شدن) کنترل گردند و اگر تخمی در حال فساد باشد از دستگاه خارج گردد.فراموش نکنید گزارش هر روز را بطور کامل یادداشت برداری کرده و آنرا محفوظ نگهداری نمائید تا با این کار بتوانید تجربیات خود را در دوره های بعدی استفاده کرده و از خطاهای تکراری پیشگیری نمائید.

از روز هفدهم تخم ها باید در ستگاه هچر قرار گیرند و اندکی این دستگه به لحاظ شرایط با دستگاه ستر تفاوت دارد که جدول دما و رطوبت در آن مشخص و قابل تنظیم است و در این مرحله حساسیت بالاتر از مرحله ستر است چون در صورت نوسان در دما و رطوبت و یا گردش هوا اگر از محدوده های مجاز عبور نماید احتمال آسیب دیدن جوجه ها وجود دارد. پس حتما کنترل و نظارت خود را در این مرحله بیشتر و دقیق تر انجام دهید.

و حالا پس از تولد جوجه ها از قبل همانطور که پیش بینی نموده اید محل فروش و عرضه جوجه ها مشخص است و شما باید با رعایت زمان بندی های توافقی با بازار فروش جوجه ها را ارائه دهید.

سود و درآمد جوجه کشی

شما با تکرار این کار و چند مرحله جوجه کشی و فروش به موقع آنها نه تنها مبلغی را بدست آورده اید بلکه حالا بازار خرید کننده روی جوجه های ارائه شده شما حساب باز خواهد کرد و در نهایت سود بیشتری از جوجه کشی کسب خواهید کرد. به مرور در خواهید یافت که برخی تخم ها ممکن است درصد جوجه در آوری بهتری داشته باشند. این موضوع به نوع نگهداری و تغذیه مرغ مولد مربوط خواهد شد وتمامی گزارشات شما اگر دقیق به ثبت رسیده باشند. حتی محل خرید تخم های شما را میتواند تغییر دهد و یا خطاهای پیش آمده در مراحل مختلف را بررسی نموده و عواملی که باعث بازدهی در جوجه درآوری کمتر شده است را بهبود بخشیده تا هروز بهتر از روز قبل به سود برسید.

توجه داشته باشید که برای به سود رسیدن جوجه کشی باید به تمامی این عوامل دقت و توجه کافی داشته باشید تا در آینده متضرر نشوید.

در حال حاضر انواع واکسن های پرندگان در دسترس می باشد. مهار بیماری از طریق واکسیناسیون در تعدادی از بیماری ها موثر است. برنامه واکسیناسیون در مناطق گوناگون جهان متفاوت است ، اما راه پیشگیری از بیماری های مسری واکسیناسیون است.

انواع واکسن های پرندگان / طیور

از سه نوع واکسن به شرح ذیل برای پرندگان استفاده می شود:

• کشته
• زنده
• نوترکیب

استفاده می شود که هر کدام مزایا و معایبی دارند. در برنامه واکسیناسیون لازم است نوع واکسن ، روش تجویز ، روش و تکرار مصرف واکسن ها و برنامه تجویز واکسن های متعدد بررسی شود.

واکسن های کشته

واکسن های کشته با فرمالین یا بتاپروپیولاکتون غیرفعال شده و از آنتی ژن غلیظ شده در ترکیب با امولسیون روغنی یا ماده کمکی هیدروکسید آلومینیوم ساخته می شوند تا جذب آن ها به تدریج صورت گیرد. این واکسن ها به خصوص اگر پس از واکسن های زنده مصرف شود باعث بوجود آمدن سطوح بالا و طولانی مدت ایمنی می شوند. واکسن های کشته ممکن است مخلوط چند آنتی ژن ارگانیسم های مورد نظر باشند و لازم است به صورت تزریقی مصرف شوند. واکسن های کشته را در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد نگهداری می کنند و بهتر است قبل از تزریق مدتی در دمای اتاق قرار گیرند.

مزایای واکسن کشته عبارت است از:

۱ . تولید ایمنی یکنواخت و بادوام در سطح گله

۲ . اطمینان از واکسینه شدن تمام پرندگان گله

۳ . تضعیف نکردن پادتن مادری

۴ . قابل مصرف در جوجه های یک روزه

۵ . منتقل نشدن میکروارگانیسم از گله ای به گله دیگر

۶ . آلوده نبودن با سایر میکروارگانیسم ها

۷ . امکان استفاده از واکسن های چندگانه

۸ . سهولت نگهداری

۹ . داشتن حداقل استرس سیستمیک

۱۰ . دفعات واکسیناسیون کم

معایب واکسن های کشته عبارت است از :

۱ . تاخیر در پاسخ ایمنی

۲ . امکان تولید ضایعات موضعی در محل تزریق

۳ . صرف وقت زیاد برای واکسیناسیون

۴ . مشکل بودن کنترل کیفیت

۵ . احتمال تولید حساسیت

واکسن های زنده

واکسن های زنده ممکن است به شکل میکروارگانیسم های تخفیف حدت یافته  مانند واکسن برونشیت H120    (یا سویه بیماری زا با حدت کمتر ( مانند سویه B1 ویروس نیوکاسل باشد.از این واکسن ها ممکن است به صورت اسپری ، آشامیدن و تزریق استفاده شود. واکسن های زنده در جنین تخم مرغ یا از طریق کشت بافت تهیه می شوند. این واکسن ها به صورت لیوفیلیزه در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد یا در نیتروژن مایع در دمای منفی ۱۹۶  درجه سانتی گراد نگهداری می شوند. در مزارعی که پرندگان گله غیر هم سن باشند یا چند گونه پرنده وجود داشته باشد لازم است دقت شود که واکسیناسیون بعضی از طیور ممکن است برای بعضی دیگر مضر باشد.

واکسن های نوترکیب

مزایای اصلی استفاده از واکسن های نوترکیب این است که آنها عکس العمل های مشخصی که بعد از واکسیناسیون بر پایه ی ارگانیزم های زنده و همچنین عکس العمل های عمومی را که توسط واکسن های غیرفعال ایجاد می­شود حذف می­کنند. استفاده از واکسن نوترکیب بر اساس تکثیر متوالی ویروس ( مانند هرپس ویروس) می­تواند نیاز به واکسیناسیون تقویتی را با استفاده از واکسن های زنده یا غیر فعال شده در مزارع حذف کند. استفاده از واکسن های نوترکیب همچنین به ما اجازه استفاده از سیستم DIVA (تمایز پرندگان واکسینه شده از پرندگان آلوده) را می­دهد. امکان ترکیب ویروس مورد استفاده در واکسن نوترکیب وجود ندارد واکسن نوترکیب همچنین امکان تداخل با ایمنی مادری / یا واکسن های دیگر را حذف و امکان تاخیر عملکرد ویروس را در پرندگان واکسینه شده حذف می کند.

بیماری هایی که در بین پرندگان شایع است و واکسن آن ها ساخته شده عبارتند از:

بیماری مارک ، بیماری نیوکاسل ، بیماری برونشیت عفونی ، بیماری لارنگوتراکئیت ، بیماری بورس فابرسیوس عفونی ، آبله طیور ، آنسفالومیلیت پرندگان ، عارضه افت تولید تخم ، آرتریت ویروسی ، کم خونی جوجه ، کوریزای عفونی ، آنفلوآنزای پرندگان ، کوکسیدیوز ، عفونت مایکوپلاسما گالی سپتیکم ، عفونت مایکوپلاسما سینوویه ، عفونت سالمونلا انتریتیدیس ، عفونت اریزپلاس

البته اردک و غاز مستعد ابتلا و یا ناقل به اکثر این بیماری ها هستند اما این پرندگان به این دلیل که از ماکیان قوی ترند، به ندرت به این بیماری ها مبتلا می شوند. معمولا تعداد اندکی از واکسن ها در مورد اردک و غاز تجویز می شوند.

پرورش کبک و به خصوص پرورش بلدرچین نسبت به پرورش سایر طیور از بازده بسیار بیشتری برخوردار است، همچنین توجه مردم به تغذیه ی صحیح در این سال ها باعث شده گوشت و تخم کبک و بلدرچین که سرشار از پروتئین و مواد مغذی است مورد توجه قرار گیرد و به طبع تقاضا افزایش یابد.

این دو پرنده دارای مقاومت بالایی در برابر بیماری ها هستند و تلفات کمتری دارند. حال این سوال برای خیلی ها پیش می آید که بین پرورش کبک و پرورش بلدرچین کدام بهتر بوده و کدام یک دارای توجیهات اقتصادی بیشتری هستند؟

تفاوت کبک و بلدرچین

کبک و بلدرچین از دسته پرندگانی هستند که زود خود را با شرایط محیطی مختلف وفق می دهند. وزن بلدرچین حدود ۲۵۰ گرم می باشد در صورتی که کبک وزنی دو برابر آنها (۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم در شرایط پرورشی) دارد.

طول دوره جوجه کشی کبک، ۲۴ روز و در هر قفس با ابعاد ۱ متر طول و ۶۲ سانتی متر عرض حدود ۱۵ کبک را جا داد. در صورتی که در یک قفس با همین ابعاد می توان ۳۳ بلدرچین را جای داد.

طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها ۱۸ روز و نسبت به سایر پرندگان بازدهی و تولید مثل سریع تری دارند.

اصول کلی پرورش این دو پرنده از جمله مکان، تجهیزات، شرایط نگهداری و تغذیه تقریبا یکسان است، اما تفاوت های جزئی در پرورش آنها وجود دارد که یکی را بر دیگری پربازده تر می کند.

تفاوت های اساسی در پرورش کبک و بلدرچین

• کبک ها نسبت به بلدرچین ها ترسوتر هستند و با نزدیک شدن افراد فرار می کنند در صورتی که بلدرچین ها اینگونه نیستند. همین عامل باعث می شود که بیشتر در معرض استرس قرار بگیرند و راندمان تولید آنها کاهش پیدا کند.
• مقاومت کبک ها نسبت به بلدرچین ها در مقابل بیماری ها کمتر است و در شرایط حاد شاهد تلفات بیشتری از کبک ها خواهیم بود. کبک ها مستعد بیماری های مرغی بوده و می توانند آن را به انسان نیز انتقال بدهند.
• دوره پرورش کبک نسبت به پرورش بلدرچین بیشتر است، آنها در سن ۷ ماهگی تخمگذاری کرده و کبک های گوشتی در ۴ ماهگی کشتار می شوند، در صورتی که بلدرچین سن تخمگذاری و کشتار کمتری (۴۰ تا ۵۰ روزگی) دارد. حتی طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها نیز از کبک کمتر است و جوجه ها زودتر متولد می شوند. در نتیجه فرایند پرورش زودتر انجام می گیرد و سرمایه سریع تر به چرخه باز می گردد.
• یافتن مکان مناسب برای پرورش کبک ها مشکل است، خصوصیت رفتاری کبک به گونه ای است که به شرایط محیطی و طبیعی نیاز دارد. آنها نیاز به نوک زدن به اشیای سخت و سنگ داشته و عادت هایی از این قبیل دارند، در صورتی که بلدرچین ها را می توان به راحتی درون یک اتاق کوچک و قفس های چند طبقه ای پرورش داد و بهترین بازده را در شرایط مطلوب از آنها داشت.
• پرورش کبک به صورت صنعتی در ایران کم است که این مساله هم می تواند یک عیب به حساب آید، همچنین پرورش کبک به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می پذیرد. پرورش کبک به صورت سنتی محصولات بی کیفیت تری خواهد داشت و در این روش طول دوره پرورش آنها زیاد بوده و وزن جوجه ها افزایش چندانی پیدا نمی کند در صورتی که اگر پرورش آنها به صورت صنعتی انجام گیرد درآمدزایی بسیار بهتری خواهد داشت. همچنین در روش سنتی، عدم دسترسی به کشتارگاه صنعتی معضلی برای سرمایه گذار ایجاد می کند. او باید یک سالن کشتار نیز راه اندازی کند که این مساله یک هزینه اضافی برای سرمایه گذار است…
• مساله مهم قیمت بالای گوشت و تخم کبک نسبت به بلدرچین است که تقاضای آن را نسبت به بلدرچین کمتر کرده است. مصرف کنندگان آن افرادی هستند که از نظر مالی مشکلی ندارند یا توسط دکتر مصرف آن برایشان تجویز شده است. قیمت بالای کبک برای مردم به صرفه نیست در نتیجه تقاضای آن نسبت به بلدرچین کمتر است و با وجود نداشتن اتحادیه ای برای نظم دادن به فروش، بازار فروش مناسبی ندارد.

نتیجه گیری:

از موارد بالا به این نتیجه می رسیم که پرورش کبک نسبت به بلدرچین دارای ریسک بیشتری در سود آوری است در صورتی که پرورش بلدرچین با مدیریت صحیح و رعایت اصول می تواند به صورت تضمینی، بازدهی بالایی داشته باشد.