برای تولید جوجه های گوشتی با رشد سریع، تخم مرغهای قابل جوجه کشی مطلوب، مرغهای مادر وتخم مرغهای تولیدی در طول دوره بایستی دایما” از نظروزن، اندازه ، کنترل گردند، زیرا یکی از فاکتور های اصلی انتخاب در آمیخته های گوشتی در سالهای اخیر وزن تخم مرغ می باشد.
تحقیقات سالهای اخیر نشان داده است که بین وزن تخم مرغ وماندگاری تولید نسبت مستقیم وجود دارد. بررسی ها نشان داده اند که اگر ماندگاری تولید کاهش یابد، وزن تخم مرغ افزایش خواهد یافت، برای حل این مشکل و حفظ وزن بدن مرغ ودر نتیجه تداوم ماندگاری تولید، لازم است برنامه کاهش دان اجرا گردد. زمان کاهش دان به عوامل متعددی بستگی دارد:
تخم مرغ جوجه کشی
_ وزن بدن مرغ وتغیرات آن از شروع تولید.
_ تولید روزانه و روند ادامه آن.
_وزن تخم مرغ و روند ادامه آن.
_مدت زمان برداشت دان.
_وضع گله از نظر سلامتی.
_درجه حرارت وشرایط محیط.
_ کیفیت دان از نظر انرژی وپروتیین.
_ مقدار دان دریافتی در پیک تولید.
_ تاریخچه گله (وضع گله در دوره پرورش وعملکرد آن قبل از پیک تولید).
از آنجاییکه عوامل ذکر شده بالا در تمام گله ها یکسان نیستند لذا برنامه کاهش دان در هر گله متفاوت خواهد بود.
توصیه عمومی برای کاهش دان بشرح زیر میباشد:
از هفته ۲۷ تا۳۴ دادن حداکثر دان با در نظر گرفتن در صد تولید (پیک تولید).
از هفته ۳۵ تا ۵۰ کاهش تدریجی(با در نظر گرفتن وزن مرغ، وزن تخم مرغ،درصد تولید) تا ۱۵۰ گرم در روز برای هر پرنده و یا به عبارتی۴۱۲ کیلو کالری در روزدر ۵۰ هفتگی.
از هفته ۵۰ به بعد ثابت ماندن مقدار دان.
برنامه های کنترلی:
_وزن کشی هفتگی وکنترل تغییرات وزن که معمولا” استاندارد ۱۵ تا ۲۰ گرم افزایش در هفته است.
_وزن روزانه تخم مرغ وتغیرات آن با توجه به وزن استاندارد.
_شرایط فیزیکی مرغ یعنی وضع عضله سینه- وضع چربی بدن – وضع پرها و پوشش عمومی – شرایط پا – تاج – و رنگ سر وصورت وضع عمومی بدن و در نهایت در صد تولید.
مقدار جیره باید طوری تنظیم گردد که بتواند در مقابل تغییرات غیرقابل انتظار احتیاجات طیور را برآورد کند. بعنوان مثال وقتی درجه حرارت بیش از حد بالا باشد با توجه به احتیاجات انرژی حیوان بتوان در مقدار جیره تعدیل لازم را انجام داد.
تاکید میگردد که عدم کنترل ودر نتیجه شکست در کنترل وزن بدن از هفته ۳۰ به بعد بطور مشخص تداوم تولید را تحت شعاع قرار خواهد داد.
جمع آوری و مدیریت تخم مرغ های قابل جوجه کشی:
یک تخم مرغ حدود ۲۲ تا ۲۴ ساعت زمان لازم دارد که از مجرای تخم عبور کرده وتولید گردد تقسیم سلولی از مجرای تخم شروع شده، بطوریکه در موقع تولید هر تخم مرغ نطفه دار دارای ۶۰۰۰۰ سلول است که در ادامه در گروه های مختلف اقدام به وجود آوردن اندامهای خواهند نمود.
هر تخم مرغ نطفه دار یک موجود زنده است بنا بر این باید در نظر داشت که جمع آوری نادرست آن از لحظه تولید ببعد ممکن است تولید جوجه یک روزه درجه یک را تحت تاثیر قرار دهد.
تقسیم سلولی از دمای ۲۷ درجه ببالا شروع و ادامه می یابد واز دمای ۲۶ درجه بپایین کند ودر نها یت در دمای ۲۰-۲۱ بطور کامل متوقف میگردد. این دما را صفر فیزیو لوژیک می نامند. اگر تقسیم سلولی تا پنج ساعت پس از تخمگذاری ادامه یابد وسپس تخم مرغ به سردخانه انتقال یابد شاهد افت درصد هچ بدلیل جنین مردگی خواهیم بود. بنا بر این باید شرایطی ایجاد کرد که تخم مرغها هر چه سریعتر به سردخانه با دمای ۲۰-۱۸ درجه سانتی گراد انتقال یابند. دراین رابطه باید گفت که جمع آوری متعدد موجب خنک شدن یکنواخت تخم مرغها شده ولذا این موضوع اهمیت جمع آوری ۶ تا ۸ بار در روز را روشن میکند.
جمع آوری در سیستم لانه های اتوماتیک:
شرایط نوار جمع آوری در لانه های اتوماتیک باید از نظر حرارت کنترل گردد که نه خیلی گرم (بالاتر از صفر فیزیولوژیک)و نه خیلی سرد(که امکان ایجاد شبنم روی پوسته) گردد. نوار جمع آوری وپوشال مصنوعی این نوع لانه ها باید مرتب تمیز گردد. پس از تمیز کردن نوار جمع آوری تخم مرغ باید دقت کرد که نوار خشک شده باشد و پس از اتمام جمع آوری قسمت انتهایی یعنی خروجی آن خوب بسته باشد که مانع ایجاد کوران گردد در غیر این صورت کوران موجب سرد شدن این نوار خواهد شد.
لانه های اتوماتیک دارای مزایایی هستند از جمله کم شدن نیروی کار گری ولی مثل بسیاری دیگر از سیستمهای اتوماتیک لازم است از نظر نگهداری واستفاده بهینه دقت لازم صورت گیرد. در سالنهایی که دارای لانه اتو ماتیک هستند باید دقت گردد که اکثر تخم مرغها در لانه ها گذاشته شوند
وهمچنین در اینگونه لانه ها مدیریت نگهداری وتاسیساتی باید دقت نماید که از شکستگی تخم مرغها جلو گیری گردد در مجموع لانه های اتوماتیک نیروی کار کمتری لازم دارد ولی قطعا” نیاز به افراد مسئول ضروری میباشد.
توصیه میگردد که نوار جمع آوری تخم مرغ دو هفته قبل از شروع تولید روزی یک الی دو بار کار کند که طیور به صدای آن عادت نمایند.
تخم مرغهای بستر
متاسفانه درصدی ازتخم مرغهای روی بستر تولید میگردند این تعداد بستگی به فاکتورهای مدیریتی زیادی دارد:
_ عدم لانه گذاری بموقع واستاندارد نبودن آنها
_عدم هماهنگی بلوغ جنسی مرغها وخروسها
_مشکل یکنواختی نور در تمامی قسمتهای سالن
_صحیح نبودن طول دانخوری باتوجه به توصیه کمپانیها که معمولا ۱۵ سانت برای هر مرغ میباشد
_عدم هماهنگی تحریک نوری با وزن مرغها
_عدم تناسب درصد مرغ وخروس (جفتگیری بیش از حد موجب افزایش تخم مرغ بستری می گردد)
_عدم تناسب زمان توزیع دان با پیک تخمگذاری، زمان توزیع دان یا باید بلافاصله بعد از روشنایی ودادن آب باشد ویا۵ تا ۶ ساعت بعد از روشنایی باید اجرا گردد.تا مرغها برای دان خوردن از لانه خارج نشوند
_عدم جمع آوری مرتب تخم مرغهای بستردر شروع تولید(هفت بار در روز) یادمان باشد تخم مرغهای کثیف را نباید به جوجه کشی فرستاد
نگهداری تخم مرغهای جوجه کشی
تخم مرغهای قابل جوجه کشی پس از جمع آوری و ضد عفونی باید ظرف مدت ۳۰ دقیقه به سردخانه مجهز به سیستم کنترل حرارت .رطوبت انتقال داده شوند. بعضی از مواردیکه خالی از اشکال نیست عبارتند از:
– تخم مرغهایی که بموقع جمع نشوند سرد شده و در صورت وارد شدن مرغ دیگری برای تخمگذاری دوباره گرم خواهند شد.
– تهویه ضعیف لانه های تخمگذاری که امکان دارد درجه حرارت ببالای ۲۷ درجه سانتیگراد برسد.
– جمع آوری تخم مرغها در شانه های کاغذی که موجب طولانی شدن زمان خنک شدن تخم مرغ میشود.
– مواقعی دیده شده که تخم مرغهای جمع آوری شده بدون دلیل در سالن یا سرسالن میمانند.
(در مواقعی که حمل تخم مرغها با گاری است گاری مناسب نیست وامکان دارد تا تکمیل شدن آن تخم مرغهای قبلی درشرایط نامناسب بمانند.)
- مناسب نبودن درجه حرارت درجریان جمع آوری.
برای رسیدن به جوجه درآوری مطلوب درجه حرارت قابل قبول ورطوبت مناسب در طول حمل ونقل و همینطور در مدت نگهداری بسیار مهم است.-
| درصد رطوبت |
درجه حرارت سانتیگراد |
مدت نگهداری بروز |
| ۷۵-۷۰% |
۲۰-۱۸ |
۱-۳ |
| ۷۵-۷۰% |
۱۶-۱۸ |
۴-۱۰ |
برای نگهداری تخم مرغها بمدت طولانی پایین آوردن درجه حرارت سردخانه کمک خوبی درحفظ کیفیت تخم مرغ خواهد داشت.
جریان صحیح هوا که دربالا ذکر شد برای رسیدن ونگهداری رطوبت وحرارت در حد مطلوب با حداقل تغیرات (۱+) در مدت نگهداری تخم مرغ نقش اساسی را ایفا میکند.
-حرارت بیش از حد موجب رشد باکتریها می گردد.
-حرارت پایین خطر ایجاد شبنم روی پوسته را دارد.
-رطوبت بیش از حد موجب رشد قارچ می گردد.
-گردش بیش از حد هوا موجب بالا وپایین شدن حرارت خواهد شد.
-گردش کم هوا موجب گرم شدن دوباره تخم مرغ میگردد.
-محل تخلیه و بارگیری تخم مرغ باید سر پوشیده باشد.
-دستگاههایی وجود دارد که مخصوص اندازه گیری وثبت درجه حرارت می باشند که برای کنترل وارزیابی بسیار با ارزش هستند.
-انبار نگهداری وسردخانه بایستی بقدر کافی بزرگ باشند که بتوانند براحتی تخم مرغهای تولیدی را در خود جای دهند.
لازم است بین دیوارها وردیفهای تخم مرغ حدود ۴۰ سانت فضای خالی وجود داشته باشد. فاصله سطح تخم مرغهای انبار شده با سقف انبار حداقل باید ۵/۱ متر در نظر گرفته شود.
بهداشت وضد عفونی تخم مرغهای جوجه کشی:
توجه دقیق به ضدعفونی این تخم مرغها موجب افزایش درصد جوجه درآوری وبالا رفتن کیفیت جوجه های تولیدی خواهد شد. نفوذ باکتری از پوسته موجب تلفات اولیه – تضیف جنین- افزایش جو جه های درجه ۲- عفونت کیسه زرده- مرگ جنین در هفته آخر دوران جوجه کشی- افزایش تخم مرغهای انفجاری- در نهایت افرایش آلودگی بقیه تخم مرغهای موجود در دستگاه جوجه کشی خواهد شد.
محلهایی که می توانند موجب آلودگی گردند وباید کنترل شوند. عبارتند ازپوشال لانه ها،تسمه جمع آوری تخم مرغ در لانه های اتو ماتیک،شانه های جمع آوری ونگهداری تخم مرغ،تخم مرغهای بستری ،مه پاشهای سالن، رطوبت سازها، اطاق تخم مرغ ونگهداری آن هواکشها وتیغه های آن.
بهترین حالت وایده آل ترین زمان برای ضدعفونی تخم مرغها، بلا فاصله پس از جمع آوری آنهاست که هنوز تخم مرغها گرم می باشند. وقتی تخم مرغ سرد گردد محتویات آن منقبض شده ودر نتیجه هر باکتری که در روی پوسته باشد بلافاصله از طریق منافذ پوسته وارد و موجب آلودگی میگردد.
تمیز کردن تخم مرغهای کثیف بوسیله سمباده،کارد،سیمهای ظرفشویی، هر چند اجرا میشود ولی میتواند موجب آلودگی تخم مرغ گردد، یک تخم مرغ تمیز تخم مرغی است که هچوقت کثیف نشده باشد.
راههای زیادی برای ضد عفونی تخم مرغ وجود دارد هر کدام را اجرا میکنید موارد زیرا باید در نظر داشته باشید:
-قادر به از بین بردن ۹۰% باکتریها باشد
-برای جنین خطرناک نباشد.
-برای مجریان زیان آور نباشد.
-موجب خرابی کوتیکول نگردد.
-پوسته تخم مرغ را مرطوب نکند.
-موجب افزایش درجه حرارت تخم مرغ نگردد.
در صورتیکه تخم مرغهای بستری بعنوان تخم مرغ قابل جوجه کشی مورد استفاده قرار میگیرند بهتر است آنها از تخم مرغهای تمیز جدا شده وترجیحا درسینی های پایینی ستر چیده شوند. انتظار از یک تخم مرغ جوجه کشیاین است که حفاظت فیزیکی وتغذیه جنین را به عهده گرفته وآن را درمقابل عفونت های باکتریایی محافظت کند درنهایت جنین را در یک شرایط مناسب درون پوسته نگهداری نماید.
