کانیبالیسم به رفتاری خشن در میان پرندگان به ویژه مرغ گفته می شود که در مزارع پرورش مرغ شیوع فراوانی دارد و عدم کنترل صحیح آن می تواند باعث بروز تلفات جبران ناپذیری شود.

همنوع خواری در مرغ در تمام سنین و هر دو جنس به وفور دیده می شود، یکی از مهم ترین عواملی که می تواند منجر به افزایش همنوع خواری در مرغ گردد، رعایت نکردن اصول مدیریت صحیح مزارع پرورشی است.

تراکم بالای نگهداری مرغ ها در شرایطی که استانداردهای اولیه رعایت نشود، می تواند شرایط پراسترسی را برای آنها فراهم کند که منجر به افزایش رفتارهای پرخاشگرانه گردد.

همنوع خواری در مرغ به شکل های مختلفی بروز می کند، مرغ هایی که در شرایط سخت محیطی قرار می گیرندف شروع به نوک زدن به قسمت های مختلف بدن سایر مرغ ها می کنند.

نوک زدن به تاج، پا، مقعد و کندن پرها از انواع مختلف هم نوع خواری هستند، یکی از نکات مثبتی که در مورد پدیده همنوع خواری در مرغ می توان اشاره کرد، کنترل آسان آن است.

عوامل اثرگذار در همنوع خواری مرغ ها

همنوع خواری یا کانیبالیسم در مرغ به دلایل مختلفی می تواند در مزارع پرورش مرغ روی دهد، در ادامه به معرفی برخی از این عوامل خواهیم پرداخت:

۱)    تراکم بالاتر از حد استاندارد

استانداردهای مشخصی برای گونه های مختلف پرندگان از جمله مرغ جهت نگهداری در مزارع پرورشی وجود دارد، این استانداردها در سنین مختلف متفاوت بوده و عدم رعایت این موارد می تواند منجر به بروز همنوع خواری در مرغ گردد.

۲)    عدم کنترل شرایط دمایی در مزارع پرورشی

حفظ شرایط دمایی مناسب برای مرغ ها در سنین مختلف امری ضروری جهت جلوگیری از بروز همنوع خواری در مرغ تلقی می گردد، افزایش دما می تواند شرایط استرس زا برای مرغ ها تشدید کند.

۳)    تنظیم نور مناسب

یکی از عوامل ایجاد حالات خشن و تهاجمی در مرغ ها نوردهی به مدت زیاد و با شدت بیشتر از حد استاندارد است، توصیه می شود چناچه به نور زیاد در سالن های پرورشی نیاز دارید، می توانید از لامپ های قرمز رنگ استفاده کنید، توجه داشته باشید که نوردهی نباید بیشتر از ۱۶ ساعت در روز باشد.

۴)    کمبود آب و خوراک

کمبود آب و خوراک برای مرغ ها دو حالت دارد: حالتی که مواد غذایی کم باشد و حالت دیگر اینکه، آب خوری یا دانخوری به تعداد کافی در دسترس مرغ ها قرار نگیرد.

رقابت بر سر غذا از مهم ترین عوامل بروز استرس و رفتارهای خشن، مانند همنوع خواری در مرغ می گردد.

۵)    عدم استفاده از غذای مناسب

مواد غذایی موجود در جیره می تواند بر روی رفتار مرغ ها اثر گذار باشد، عدم تعادل این مواد و استفاده از جیره هایی با انرژی بالا و فیبر اندک می تواندف افزایش فعالیت مرغ را در پی داشته باشد.

این افزایش فعالیت در بسیاری از موارد به صورت همنوع خواری در مرغ بروز می کند، یکی دیگر از مواردی که می تواند بروز این معضل را تشدید کند، کمبود متیونین در جیره است که باعث پرخوری می گردد.

۶)    تغییرات اساسی در سالن های پرورشی

یکی از مواردی که می تواند باعث ایجاد استرس در مرغ گردد، تغییر محل نگهداری و سالنهای پرورشی است، این امر را نیز می تواند در رده اصول مدیریتی قرار داد.

بر همین اساس توصیه می شود برای انتقال مرغ ها به سالن های پرورشی جدید و جلوگیری از استرس و همنوع خواری در مرغ، تعدادی از قفس های موجود را به سالن جدید انتقال داده و به این ترتیب کم کم مرغ ها را به محیط جدید عادت دهید.

۷)    قفس مناسب برای مرغ های تخمگذار

یکی از انواع همنوع خواری در مرغ، نوک زدن به مقعد در مرغ های تخمگذار است، عدم وجود قفس های مخصوص مرغ تخم گذار و عدم وجود نور مناسب می تواند این عارضه را افزایش دهد.

۸)    جدا نکردن مرغ های مریض از گله

مرغ های ضعیف و مریض، می توانند طعمه خوبی برای مرغ های قوی تر و ایجاد کانیبالیسم محسوب گردند، هنگامی که این مشکل در گله شروع می شود به سرعت شیوع پیدا کرده و کنترل آن سخت تر می گردد.

روش های پیشگیری از همنوع خواری در مرغ

برای کنترل معضل همنوع خواری در مرغ، می توان شرایط استانداردی را برای پرورش آنها فراهم کرد، برخی از این موارد عبارتند از:

• ایجاد شرایطی برای مرغ ها جهت تخلیه انرژی: برای این کار، فضای مناسب در اختیار مرغ ها قرار می گیرد تا به جای نوک زدن به یکدیگر به دنبال حشرات و ذرات غذایی روی زمین باشند.
• افزایش فیبر جیره: افزایش فیبر می تواند از طریق افزایش علوفه، شبدر و موارد مشابه به جیره صورت گیرد.
• انجام عملیات نوک چینی: در برخی از گله ها، به ویژه گله مرغ های تخمگذار، می توان از عملیات نوک چینی برای کاهش همنوع خواری در مرغ استفاده کرد، برای انجام این کار یک فرد با تجربه اقدام به چیدن انتهای نوک می کند.

درمان همنوع خواری در مرغ

در صورت بروز همنوع خواری در مرغ، باید به سرعت نسبت به کنترل آن اقدام کرد، همان طور که اشاره شد، عوامل ایجاد استرس منجر به بروز کانیبالیسم می گردند و می توان به استفاده از روش های کاهش عوامل استرس زا این شرایط را به بهترین شکل مدیریت کرد.

برخی از روش های درمان همنوع خواری در مرغ که از طریق آن می توان اقدام به کنترل بیماری نمود، تاریک کردن محیط با استفاده از لامپ های قرمز جدا سازی پرنده های بیمار و ضعیف و کاهش دمای سالن پرورشی است که به این ترتیب از بروز تلفات در گله جلوگیری می شود.

پرورش مرغ یکی از مهم ترین روش های تامین پروتئین برای جوامع انسانی است، مرغ ها بر اساس اینکه از تخم یا گوشت آنها استفاده می شود به دو دسته مرغ تخم گذار و مرغ گوشتی تقسیم می شوند، از آنجایی که پرورش مرغ علاوه بر تامین پروتئین، منبع درآمد پرورش دهندگان نیز می باشد، شناخت انواع نژاد مرغ و خصوصیات آنها می تواند در انتخاب بهتر و سرمایه گذاری مطمئن تر به مرغداری ها کمک شایانی کند.

هر یک از این نژادها دارای نقاط ضعف و قوت متفاوتی می باشند وباید با مشخص کردن هدف پرورش و آگاهی از مشخصات آنها، اقدام به انتخاب بهترین نژاد پرورشی کرد. در ادامه به معرفی انواع نژادهای مرغ تخمگذار و مرغ گوشتی خواهیم پرداخت.

انواع نژاد مرغ تخمگذار

مرغ های تخمگذار براساس تولید تخم، اندازه و تداوم تخمگذاری، درصد تخمگذاری و حتی رنگ تخم ها دارای تفاوت هایی هستند، به طور کلی نژادهای رد آیلند رد، دو رگه، لگهورن، ساسکن، پلیموت راک، هامبرگ، آنکونا، بارنیولدر، مارانس، بوف ارپینگتون و مرغ مرندی به عنوان برترین نژادها مرغ تخمگذار شناخته می شوند.

۱) رد آیلند یا Rhode island Red:

دارای نژاد آمریکایی است، گوشت و تخم مناسبی دارد، مقاومت بالایی دارد، تولید حدود ۲۵۰ تخم در سال و تخم های قهوه ای از ویژگی های اصلی این نژاد می باشد، ارتباط صمیمانه با انسان نیز از دیگر نقاط قوت نگهداری از این نوع مرغ است…

۲) مرغ دو رگه:

مهم ترین آنها نژاد گلدن کامت یا Golden comet است، دارای تخم های قهوه ای هستند، حدود ۲۸۰ تخم در سال و مصرف غذاری اندک از ویژگی های بارز آن هاست، اما نژاد های دو رگه مقاومت بدنی اندکی دارند.

۳) مرغ لگهورن:

دارای منشا آمریکایی هستند، ۲۵۰ تخم در سال می گذارند و تخم های آنها به رنگ سفید می باشد، این نژاد به سختی رام شده و به عنوان یک نژاد مرغ چموش مطرح می شود.

۴) مرغ ساسکس یا Sussex:

مانند رد آیلند رد، مرغ دو منظوره بوده و تخم های قهوه ای، کرم و سفید تولید می کنند و تعداد تخم های تولیدی آنها به ۲۵۰ عدد در سال می رسد، این نژاد بسیار آرام و صمیمی می باشد.

۵) نژاد پلیموت راک:

به صورت روزانه تخم می گذارند، حدود ۲۰۰ تخم قهوه ای روشن در سال تولید می کنند، دارای جثه بزرگی بوده و نیاز به فضای زیادی دارند، همچنین پرنده ای آرام و رام محسوب می شوند.

۶) مرغ آلمانی هامبورگ (Hamburg):

حدود ۲۰۰ تخم در سال تولید می کنند و تخم های آن ها دارای پوسته براق و سفید می باشد، نیاز به فضای زیاد از ویژگی های این مرغ ها می باشد.

۷) مرغ های آنکونا:

دارای منشا ایتالیایی بوده و تخم های سفید رنگ تولید می کنند، تعداد تخم های تولیدی توسط این نژاد مرغ حدود ۲۰۰ تخم در سال است، این مرغ ها اندکی غیر قابل کنترل بوده و باید حتما پرهای آنها چیده شود.

۸) مرغ بارنولدر یا Barnevelder :

جزو مرغ های دو رگه حاصل از نژاد آسیایی و هلند می باشند، تخم های قهوه ای خالدار روشن با تعداد ۲۰۰ تخم در سال از ویژگی های این نژاد مرغ محسوب می شود، همچنین این مرغ ها، مناسب جهت نگهداری در خانه می باشند.

۹) مارانس یا Marans:

از دسته ی مرغ های دو منظوره با تخم های قهوه ای تیره می باشند که تعداد ۲۰۰ تخم در سال تولید می کنند، این مرغ ها بسیار آرام بوده و فضای کمی نیاز دارند.

۱۰) مرغ بوف ارپینگتون یا Buff orpington:

دارای منشا انگلیسی می باشند و ۱۸۰ تخم در سال می گذارند، این مرغ ها بسیار رام بوده و به عنوان یکی از بهترین حیوانات خانگی شناخته می شوند.

۱۱) مرغ مرندی:

سیاه رنگ هستند و مقاومت مناسبی در برابر بیماری ها دارند، مربوط به شهر مرند آذربایجان شرقی می باشند، هزینه خوراک این مرغ نسبت به سایر نژاد ها کمتر است، تعداد تخم های این مرغ حدود ۱۸۰ تا ۲۵۰ و رنگ پوششی آن قهوه ای روشن می باشد، علاوه بر مقاومت، ارتباط صمیمانه با انسان نیز از برتری های این نژاد مرغ محسوب می شود.

انواع نژاد مرغ گوشتی

نژاد های مرغ گوشتی تنها با هدف تولید گوشت، پرورش داده می شوند و مواردی مانند وزن گیری مناسب، رشد سریع و مقاومت در برابر بیماری ها از مهم ترین مواردی هستند که در انتخاب انواع نژاد مرغ گوشتی باید به آن توجه کرد.

انواع نژاد های مرغ گوشتی را می توان به ۳ دسته اصلی و مهم تقسیم بندی کرد:

۱)    انواع نژاد Plymouth Rock یا پلیموت راک:

دارای منشا آمریکایی بوده و در واقع مخلوطی از چند نژاد مختلف هستند، این نژاد دارای پرهای شلوغ و به هم ریخته بوده و همین امر آنها را از سایر نژاد ها متمایز می سازد، این نژاد یکی از مهم ترین نژادهایی است که می تواند گوشت مناسبی تولید کند.

۲)    مرغ کورنیش

نژادی است گوشتی که از آمیزش نژادهای سل، مالای و نژاد جنگی انگلیسی و کورنیش جنگی هندوستان ایجاد شده است، از لحاظ جثه، نژاد درشتی بوده و دارای شانه های پهن و سینه برجسته است، دست و پای بند بند از دیگر ویژگی های نژاد کورنیش محسوب می شود، کورنیش ها دارای رنگ های سفید، قرمز و سیاه می باشند.

۳)    مرغ کوشین یا Cochins:

دارای اصلیت چینی بوده و خاستگاه آن را شانگهای چین می شناسند، بدن سنگین این نژاد و پاهای پر از پر از ویژگی های خاص این نژاد محسوب می شود، پاهای کوشین بند بند و دارای فاصله از هم هستند، همان طور که اشاره شد این نژاد تخم زیادی تولید نکرده و برای تولید گوشت مورد استفاده قرار می گیرد.

جدا کردن خروس و مرغ در نژاد های مختلف به دلایل گوناگون حائز اهمیت می باشد . در برخی نژاد های سنگین نوع دان مرغ و دان خروس با یکدیگر متفاوت می باشد به گونه ای که جیره غذایی مرغ برای خروس کافی نمی باشد و جیره غذایی خروس برای مرغ زیاد تر از حد معمول است .

در نژاد های سبک یا مرغ تخمگذار نیز رشد خروس ها در حدی نیست که بتوان از آن جهت تولید گوشت استفاده کرد و آن ها را در بازار می فروشند یا معدوم می کنند . در اینجا راه هایی جهت تعیین جنسیت جوجه یک روزه و یا تعیین جنسیت جوجه قبل از بیرون آمدن از تخم  نطفه دار ارائه می دهیم .

آتوسکسینگ

تشخیص جوجه یک روزه با استفاده از صفاتی چون رشد ، رنگ پر ها ، بلندی پر ها و … انجام می گیرد که پر ها در مرغ بلند تر می باشد .

آزمایش کلواک

به دلیل اینکه استفاده از رنگ پر و اندازه بال و یا میزان رشد پر ها زیاد دقیق نیست روش کلواک می تواند دقیق تر باشد ولیکن نیاز به پیدا کردن تخصص دارد  .

در این روش با مشاهده معقد و برجستگی معقد  خروس ها که مرغ ها فاقد آن هستند تعیین جنسیت جوجه یک روزه صورت می پذیرد .

برجستگی معقدی در جوجه های مختلف شکل های متفاوتی دارد و به صورت دکمه ای ، عمودی و سه قلو است .

تشخیص جنسیتی که با استفاده از این روش صورت می گیرد ۱۰۰ درصد دقیق نیست و به همین دلیل دانستن موارد زیر به تشخیص صحیح کمک بسیار زیادی می کند

1. ۱٫ اندازه برجستگی معقدی در خروس بزرک و در مرغ کوچک می باشد .
2. ۲٫ برجستگی معقدی در خروس قابل مشاهده و در مرغ غیر مشخص است .
3. ۳٫ ارتفاع برجستگی معقدی در خروس بلند و در مرغ پهن و مسطح است .
4. ۴٫ شکل برجستگی معقدی در خروس گرد می باشد ولی در مرغ نقطه دار است .
5. ۵٫ خاصیت ارتجاعی برجستگی معقد در خروس ها فنری است و قابلیت ارتجاعی دارد ولی در مرغ نرم و سست می باشد .
6. ۶٫ رنگ برجستگی معقدی در خروس پر رنگ و تیره است ولی در مرغ کم رنگ و روشن می باشد .
7. ۷٫ باز کردن معقد خروس مشکل ولی در مرغ ساده است .
8. ۸٫ اندازه معقد در خروس تنگ و خشک ولی در مرغ گشاد و مرطوب می باشد .
9. ۹٫ ظاهر عمومی برجستگی خروس مشخص و برجسته ولی در مرغ مسطح و نرم است .

تعیین جنسیت به صورت خودکار

تعیین جنسیت طیور به صورت خودکار منوط به استفاده از دستگاهی می باشد که کار تعیین جنسیت را با دقت بالای ۹۸٫۵ درصد انجام دهد . هزینه تمام شده دستگاه تعیین جنسیت نیز نباید از هزینه تامین جنسیت به صورت دستی بیشتر باشد .

برای مثال وجود ترکیبات استروژنی در مایع آلانتوئیک جنین ماده موجود می باشد که این ترکیبات در جنین های نر موجود نیست .

مایع آلانتوئیک جنین های گوشتی ۱۷ روزه به وسیله کیت تجاری آن مربوط به کیت آر آی ای اندازه گیری شده است . سطح استرادیول در مایع آلانتوئیک جنین نر قابل اندازه گیری نیست .

وجود کمبود ها  ویتامین در جیره مرغ باعث بروز مشکلات عدیده ی میشود که گروه پشتیبانی فروشگاه دام وطیور برای سهولت در پرورش طیور به گوشه ای از آنها اشاره کرده است .

کمبود ویتامین A در دان مرغ تخمگذار یا دان جوجه یک روزه

کمبود ویتامین آ در دان مرغی باعث می شود سیستم گردش خون به طور طبیعی کار نکند وهمچنین باعث بد فرمی اسکلتی مخصوص جمجمه و ستون فقرات طیور می شود . اگر ویتامین آ در دان مرغ یا دان جوجه مرغ  یا دان بلدرچین حذف شود یا مقدارش کم باشد باعث آسیب زدن به مغز ، نخاع و اعصاب و همچنین باعث می شود از چشم های جوجه ها مواد آبکی سرآزیر شود و یا پلک هایشان چسبندگی پیدا کند .

کمبود ویتامین D3 در دان مرغ محلی یا دان مرغ صنعتی

کمبود ویتامین دی ۳ در دان مرغ تخمگذار که در گله مرغ مادر قرار دارد باعث تلفات جنینی در دوره جوجه کشی و همچنین کمبود این ویتامین در دان مرغ محلی باعث رشد ضعیف استخوان ها می شود .

کمبود ویتامین E در دان بلدرچین یا دان مرغ یا دان جوجه

کمبود ویتامین E در دان مرغ مادر باعث مشکلاتی همچون درست عمل نکردن سیستم گردش خون ، کاهش رشد ، تورم در بعضی از قسمت های بدن جوجه و خون ریزی مغزی ، مشکلاتی در چشم جوجه ها ، ضعف عضله ای و مهم ترین مشکلی که کمبود ویتامین E در دان مرغ به وجود می آورد تلفات جنینی بسیاری در طی روز های دو تا پنج روز جوجه کشی می باشد .

کمبود ویتامین B1 در دان مرغ مادر دان مرغ محلی و دان مرغ تخم گذار

کمبود ویتامین B1 یا همان ویتامین در دان مرغی باعث تلفات زیادی در زمان هچ می شود . همچنین در جوجه های تازه از تخم درآمده باعث تورم بعضی از عصب ها و خمیدگی گردنشان می شود .

کمبود ویتامین B2 در دان مرغ تخمگذار و بلدرچین تخم گذار

کمبود ویتامین B2 یا همان ریبوفلاوین در دان مرغ تخمگذار و دان جوجه باعث کاهش روند رشد ، ساق پای کوتاه ، اختلال در سیستم گردش خون همچنین پیچ خوردن انگشتان و یا خمیدگی آن ها از دیگر عوامل کمبود ویتامین B2 در دان جوجه می باشد .

کمبود اسید پانتونیک در دان جوجه یک روزه دان بلدرچین تخم گذار و دان جوجه

کمبود  اسید پانتونیک که موجود در دان مرغی می باشد می تواند باعث خون ریزی در زیر پوست جوجه ، پر درآوری ضعیف آن ها و همچنین دچار  شدن به کبد چرب از مشکلاتی است که کمبود  اسید پانتونیک به وجود می آورد .

کمبود بیوتین در دان جوجه  دان مرغ دان بلدرچین

کمبود  بیوتین در دان جوجه ها یا دان مرغ مادر باعث مشکلاتی چون بد فرمی اسکلت ، کوتاه ماندن استخوان ها ، نوک های طوطی مانند و همچنین کاهش شدید جوجه کشی را شامل می شود .

کمبود منگنز در دان جوجه یکروزه

اگر در دان جوجه و یا دان گله مرغ مادر کمبود منگنز باشد مشکلاتی همچون کرک و پر های غیر طبیعی ، غیر طبیعی بودن ستون فقرات و استخوان ها و غیر یکنواختی در جوجه ها به وجود می آید .

کمبود روی در دان مرغ محلی و دان مرغ صنعتی

کمبود روی در دان مرغی که مرغ مادر از آن مصرف می کند می تواند باعث شود که جوجه هایی که از دان مرغ مادر حاصل شده اند امعا و احشای آن ها بیرون بزند و همچنین سر و نوک جوجه ها غیر طبیعی باشد . از دیگر مشکلات کمبود روی دان مرغ  می توان به کوچک شدن چشم ها و ضعیف بودن جوجه ها نام برد .

کمبود کلسیم در دان مرغ یا دان جوجه خروس

کمبود کلسیم دان مرغی باعث می شود تا پوسته تخم مرغ ضعیف شود و با عث پایین آمدن وزن تخم نطفه دار شود . از دیگر مشکلاتی که کمبود کلسیم جیره مرغ  به وجود می آورد کاهش روند رشد سریع ، کاهش رشد استخوان ها و همچنین ناهنجاری های جنینی را نیز به دنبال دارد.

کمبود منیزیم دان جوجه  یا دان مرغ

اگر در دان مرغ و دان جوجه کمبود منیزیم باشد گله دچار لرزش همه گیر عصبی می شود و به سختی نفس می کشد و در زمان هچ جوجه ها دچار تشنج می شوند بنابراین منیزیم نقش مهمی در دان مرغ دارد .

کمبود فسفر در دان مرغ مادر و مرغ محلی

در دان مرغی که مورد مصرف گله مرغ مادر می باشد . اگر کمبود فسفر داشته باشد مشکلاتی چون بوجود آمدن استخوان هایی غیر طبیعی ، کاهش روند رشد و ناهنجاری ها و مشکل هایی در سیستم گردش خون به وجود می آورد .

کمبود پروتئین دان مرغ دان جوجه دان بلدرچین و کلیه طیور تخم گذار

مشکلاتی که کمبود پروتئین ها و مواد معدنی در جیره مرغ می تواند ایجاد کند .

کم بودن و یا به اندازه نبودن پروتئین و اسید های آمینه می تواند اثر مخربی بر برخی از اندام های جوجه ها داشته باشد . مانند کوچک بودن نوک بالایی ، غیر طبیعی بودن نوک پایینی ، بیرون زدگی مغز ، مشکلات چشمی ، امحا و احشا بیرون زده ، از مشکلاتی است که کمبود پروتئین ایجاد میکند .

کمبود چربی در جیره مرغ تخم گذار وجیره جوجه

کمبود چربی و اسید های چرب داخل دان مرغی می تواند مشکلاتی از قبیل قرار گرفتن غیر طبیعی بسیاری از جنین ها داخل تخم و همچنین تلفات بالا به بار آورد.

برهنگی پشت

برهنگی پشت طیور گوشتی نتیجه نوک زدن آنها به یکدیگر است و ربطی به تفاوت رشد پرها ندارد. بعضی از کوکسیدپوستات ها باعث می شوند که درصد برهنگی پشت در طیور بیشتر شود و این خاصیت به خاطر افزایش پرواز در آنهاست.

سندرم طیور چرب

عارضه طیور چرب یا روغنی شرایط خاصی است که طی آن مقادیر زیادی چربی در زیرپوست پرندگان گوشتی جمع شده و باعث می شود که عملیات کشتارگاهی و آماده کردن لاشه طیور برای عرضه به بازار دچار اشکال شود

بعضی از طیور وقتی به کشتارگاه منتقل می شوند  ظاهری سالم و طبیعی دارند، ولی با تخریب سلول های چربی آنها پس از کشتار مقادیر چربی به صورت مایه زیرپوست آنها جمع می گردد. در این حالت مقداری از وزن آنها کاسته می شود و محصول در مجموع نامطلوب می گردد. دو نوع سندرم از این گونه شناخته شده است:

۱- سندرمی که مربوط به عدم تعادل جیره غذایی است.

۲- سندرمی که در طیور چاق دیده نمی شود و از خصوصیات آن افزایش هیدروکسی پرولین و هیدروکسی لیزین جلدی و کاهش کولاژن غیر محلول در اسید است. بعضی از دانه های خاص گیاهی را در بروز این سندرم موثر می دانند.

ناهنجاری های پا و استخوان ها در گله گوشتی

مشکلات و ناهنجاری های متعددی در پای پرندگان گوشتی روی می دهد. ذیلا فهرستی از این مشکلات و علل احتمالی آنها را شرح می دهیم:

۱-مفصل خرگوشی قرمز:

حتی در جوجه هایی که تازه از تخم خارج شده اند نیز مفاصل خرگوشی صورتی یا قرمز رنگ هستند. برخی از جوجه های جوان بهبود می یابند ولی در بعضی دیگر این مشکل بدتر می شود.

علت احتمالی: کمبود ویتامین در دان طیور مادر

۲- ریکنز (راشیتیسم):

علائم آن عبارت است از استخوان های پا به صورت نرم و خمیده و پیچیدگی استخوان سینه، و در مجموع استخوان ها دارای مقادیر نازلی از کلسیم می باشند.

علت احتمالی: فقدان ویتامین D3 و فسفر جیره، یا نسبت نامناسب کلسیم به فسفر جیره گله گوشتی و یا ناهنجاری در جذب مواد غذایی به علت آلودگی.

۳- ناهنجاری های غضروفی (پروزیس):

این ناهنجاری مربوط به اختلال رشد صفحات غضروفی و بزرگ شدن و اختلال در عمل مفصل خرگوشی می باشد توری ها سیمی و وجود مواد معدنی زیاد در جیره های غذایی موجب افزایش عارضه فوق می گردند.

علت احتمالی: کمبود منگنز یا کولین جیره گله گوشتی.

۴- ناهنجاری رشد غضروفی استخوان درشت نی:

این عارضه یک اختلال متبولیک است که طی آن تکه های غضروفی زیر ساقه استخوان درشت نی رشد می کنند.

علت احتمالی: این عارضه ژنتیکی بوده ولی گاهی هم به علت مسائل تغذیه ای رخ می دهد و با افزودن ۵/۲ درصد مخمر خشک به جیره گله مادر می توان تقریبا آن را گله گوشتی از بین برد. فقدان فعالیت، کمبود کلسیم و فسفر اضافی جیره را نیز می توان از علل احتمالی دیگر آن دانست.

۵- تکروز سر استخوان ران:

بر سر استخوان های طویل منافذی بوجود آمده و رنگ آنها نیز زرد یا قهوه ای می گردد. ممکن است این عارضه به استخوان درشت نی و متاتارس نیز سرایت کند.

علت احتمالی: عفونت ویروسی مفاصل که با رئوویروس ها بوجود می اید علت بیماری است و واکسن مربوط نیز موجود می باشد.

۶- تورم مفاصل باکتریایی:

بیشتر در جوجه های ۴-۲ هفته دیده می شود.

علت احتمالی: عفونت ثانوی با استافیلو کوک ها متعاقب یک عفونت اولیه ویروسی ممکن است عامل بروز این نوع عارضه گردد.

۷- پیچ خوردگی پا:

این عارضه با پاهای پیچیده و یا خمیده (بدون کوتاه گشتن استخوان های پا) مشخص گشته و باعث بدشکلی مفصل خرگوش می شود.

علت احتمالی: فقدان فعالیت و در نتیجه ضعف ماهیچه های پا باعث می گردد که ماهیجه ها قدرت خود را در نگهداری استخوان ها به حالت طبیعی از دست بدهند. کاهش کمی تغذیه درآب و هوای گرم و بستر پوشال جدید از دیگر عوامل احتمالی این عارضه هستند.

۸- استثوپروز (پوکی استخوان ها):

این شرایط به مواردی اطلاق می شود که از حجم دیواره استخوان کاسته شده و یا به عبارتی به میزان فضای میانی استخوان افزوده گردد. این عارضه در گله های تخمگذاری که در قفس نگهداری می شوند به سندرم خستگی مرغان در قفس موسوم است.

علت احتمالی: جایگزینی نامتناسب موادمعدنی در استخوان ها.

۹-      تورم سینوویال ها:

این عارضه نتیجه التهاب غشای کیسه های سینوویالی مفاصل پا و رباط های مفصل و ماهیچه ها مربوط می باشد.

علت احتمالی: استافیلو کوک ها، ویروس ها، مایکوپلاسماسینوویه و سایر ارگانیسم ها باعث تولید این عارضه می گردند.

۱۰- استخوان های ترد و شکننده:

تردی و شکنندگی استخوان ها مربوط به استئوپروز است و از علائم آن فقدان فسفات کلسیم در قسمت های قشری و مرکزی استخوان های طویل می باشد.

علت احتمالی: کمبود ویتامین D، کلسیم و فسفر در جیره پرندگان گوشتی.

۱۱- عفونت های استخوانی:

ضعف پاها و بدشکلی آنها از علائم این عارضه است.

علت احتمالی: عفونت باکتریایی

 ۱۲-التهاب جلدی ناحیه انتهای قسمت کمری

التهاب پوستی فوق اغلب در نواحی انتهای قسمت کمری یا ران پرندگان گوشتی دیده می شود. تورم پوستی بین پرها و یا فولیکول های پرها شورع به رشد و توسعه می کند. این شرایط اغلب در سه هفته اول زندگی رخ داده و در مرغ ها بیش از خروس ها دیده می شود

کاستن تراکم گله باعث کاهش موارد وقوع این عارضه می گردد و هر اقدامی که کشیده شدن پرهای پرندگان را کاهش دهد مفید خواهد بود. در مواردی که گله گوشتی را براساس سرعت رشد پرهایش تعیین جنسیت می کنند، پرهای خروس ها کمتر بوده و در گله تعیین جنسیت شده موارد وقوع عارضه التهاب جلدی ناحیه انتهای قسمت کمری خروس ها بیش از مرغ ها خواهد بود.

رعایت بهداشت در دوران رشد مثل هر سن دیگری ضرورت دارد. تمیز نگه داشتن وسایل نیاز به مراقبت روزانه دارد. جدا نمودن سالن دوران رشد، دوش گرفتن، پوشیدن لباس تمیز، استخدام کارگران جداگانه برای هر سالن، نظافت روزانه آبخوری ها، بستر پوشال مناسب دان تمیز و غیره همگی جزء برنامه های بهداشتی به شمار می آیند.

جریان عادی روزمره مسائل بهداشتی باید به تفصیل نوشته شود و برنامه های بهداشتی از روی این نوشته ها اجرا می شود. انجام قسمتی از کار بهتر از آن است که آن کار اصلا انجام نگردد. به این ترتیب استرس و بیماری بوجود نخواهد آمد، معمولا استرس و بیماری یا اصلا بوجود نمی آیند و یا اگر بوجود آمدند همه را در برمیگیرند.

۱٫آزمایش MG و MS:

در حال حاضر تعداد زیادی از مجتمع های پرورش طیور که گله های مادر پرورش می دهند تحت برنامه کنترلی MG و MS قرار دارند. گله در دوران رشد هر ۴ هفته، یک بار مورد آزمایش قرار می گیرد.

تست از هفته ششم شروع شده و تا هنگامی که گله به سالن دوران تولید انتقال داده شود، ادامه می یابد. در فواصل زمانی ۴ هفته، هربار حدود ۵ درصد از گله آزمایش روی صفحه های مخصوص انجام گیرد. جداسازی کامل دوران رشد و بهداشت شدید باعث می شود گله عاری از بیماری های فوق باشد.

در صورت مثبت بودن آزمایش چه باید کرد؟ اگر جواب آزمایش ها MG و MS مثبت باشد نمایانگر وجود بیماری در گله است. تعدادی از مرغ ها بعنوان حامل، بیماری را از طریق تخم مرغ های قابل جوجه کشی به جوجه های یک روزه انتقال می دهند

اگر کارخانه جوجه کشی که چنین تخم مرغ های آلوده ای به آنجا ارسال شده کاملا بهداشتی باشد، تخم مرغ ها اجازه چیده شدن در ماشین ها آن را نخواهند یافت.

اگر بقیه گله های مجتمع عاری از بیماری باشند باید خیلی فوری و قبل از اینکه بیماری به سالن های دیگر راه یابد گله بیمار را حذف کرد. ولی قبل از حذف گله آلوده، باید برای کسب اطمینان، خون تعدادی از آنها را مجددا آزمایش نمود. اگر چنانچه بخواهیم گله آلوده جهت تولید تخم مرغ خوراکی استفاده کنیم باید گله آلوده را به محل جدیدی، دور از گله های سالم منتقل نمائیم.

۲٫برنامه کنترل بیماری ها:

برخی از برنامه های واکسیناسیون در کارخانه جوجه کشی انجام شده و تعدادی نیز در دوران پرورش انجام می شوند، ولی اگر برنامه ها واکسیناسیون در دوران رشد اعمال می گردند این برنامه باید قبل از ورود جوجه های یک روزه به مجتمع تعیین شده باشد، برای این منظور قبلا باید با متخصصین مشورت نمود تا برنامه واکسیناسیون صحیحی تنظیم گردد.

این برنامه ها کشور به کشور، مرغداری به مرغداری، گله به گله و نسبت به فصول مختلف سال متغیر است. باید دقت شود که برنامه واکسیناسیون مطابق برنامه توصیه شده و بطور صحیح انجام گردد.

اکثر عدم موفقیت ها در واکسیناسیون ناشی از اشتباهات مدیریتی است. بطور مثال واکسن کهنه بوده، طرز نگهداری آن بد بوده، به شکل نادرست به کار رفته، در زمان غلطی استفاده شده و یا اینکه اصلا مورد نیاز نبوده است.

  ۳٫کنترل ایمنیت :

انجام واکسیناسیون به تنهایی کافی نیست بلکه ایمنیت با ارزشی نیز باید بوجود آید. برای آگاهی از بوجود آمدن ایمنیت با ارزش طیور واکسینه معمولا ­­تیتر خون انجام می دهند تا مشخص گردد میزان پادتن ناشی از واکسیناسیون کافی است یا خیر. در ضمن آزمایشگاه می تواند با انجام آزمایشات اطلاعات راجع به کنترل بیماری را ارزیابی و ابلاغ نمایید.

    ۴٫تشخیص بیماری :

با وجود تمام موارد احتیاطی که در مرغداری به عمل می آید، امکان بروز بیماری در زمان ها مختلف وجود دارد.

در بیشتر موارد میتوان مشکل را حل نمود، ولی ابتدا باید دید که مشکل چیست. برای تشخیص تعداد ۶-۵ بیمار که علائم را به خولی بروز می دهند را به آزمایشگاه تشخیص بیماری می بریم و اگر مشکل مشخص شد در مورد درمان بحث می شود ولی باید سریع عمل کرد زیرا اگر مسئله طولانی شود حل آن مشکل تر خواهد شد.

۵٫در درمان، دارو را دوباره بررسی کنید :

دستورالعمل مصرف دارو را به دقت مطالعه نمائید، بخصوص روی دز درمانی دقت کنید. اکثر اوقات اشتباهاتی رخ می دهد که باعث مصرف بیش از حد نیاز خواهد شد و یا اینکه دارو کمتر مصرف می شود.

دقت کنید که دارو توسط دولت یا موسسات ذیصلاح تایید شده باشد. در ضمن روش و دز مصرفی آن در نظر گرفته شود و همچنین باید اطلاع یابید که تا چند رو قبل از کشتار مجاز به مصرف آن هستید.

۶٫حذف هفتگی طیور در دوران رشد:

در دورران رشد لازم است طیور نامرغوب، فلج، زخمی و دارای شکل غیرطبیعی را حذف نمود. این گونه طیور اگر به هر صورت به دوران تولید برسند میزان تولیدشان ناچیز خواهد بود و نگهداری آنها فقط باعث افزایش هزینه خواهد شد.

ولی باید توجه داشت که برای خارج نمودن طیور حذفی نباید کل طیور سالن را گرفت. برای حذف طیور می توان هفته ای یک روز به آرامی توسط قلاب مخصوصی آنها را گرفته و خارج کرد و تعداد حذفی ها را در کارت مخصوص سالن ثبت نمود.

۷٫ کنترل انگل های داخلی:

اگر در یک مجتمع پرورش طیور انگل های دستگاه گوارش ایجاد مشکل نمایند می توان با روش ها خاصی آنها را کنترل کرد. ولی نباید برای کنترل انگل های دستگاه گوارش به طور غیرضروری هزینه صرف نمود. باید توجه داشت که تشخیص نوع کرم به طور دقیق انجام شود. برای تشخیص و درمان باید با دامپزشک مجرب مشورت نمود.

 ۸٫ کنترل جوندگان:

موش صحرایی و خانگی صدمات اقتصادی سنگینی به مرغذاری وارد می کنند. آنها مقدار زیادی از غذا را صرف و آلوده نموده، به ساختمان آسیب رسانده، ناقل بیماری بوده و سروصدای زیادی هم ایجاد می کنند. در ضمن فوق العاده سریع تکثیر یافته و خیلی زود باعث بروز مشکلاتی می شوند. وقتی که وجود جوندگان در مجتمع پرورش طیور قطعی و مسلم شد برای از بین بردن آنها باید خیلی فوری برنامه ریزی کرد.

برای تولید جوجه های گوشتی با رشد سریع، تخم مرغهای قابل جوجه کشی مطلوب، مرغهای مادر وتخم مرغهای تولیدی در طول دوره بایستی دایما” از نظروزن، اندازه ، کنترل  گردند، زیرا یکی از فاکتور های اصلی انتخاب در آمیخته های گوشتی در سالهای اخیر وزن تخم مرغ می باشد.

تحقیقات سالهای اخیر نشان داده است که بین وزن تخم مرغ وماندگاری تولید نسبت مستقیم وجود دارد. بررسی ها نشان داده اند که اگر ماندگاری تولید کاهش یابد، وزن تخم مرغ افزایش خواهد یافت، برای حل این مشکل و حفظ وزن بدن مرغ ودر نتیجه تداوم ماندگاری تولید، لازم است برنامه کاهش دان اجرا گردد. زمان کاهش دان به عوامل متعددی بستگی دارد:

تخم مرغ جوجه کشی

_ وزن بدن مرغ وتغیرات آن از شروع تولید.

_ تولید روزانه  و روند ادامه آن.

_وزن تخم مرغ و روند ادامه آن.

_مدت زمان برداشت دان.

_وضع گله از نظر سلامتی.

_درجه حرارت وشرایط محیط.

_ کیفیت دان از نظر انرژی وپروتیین.

_ مقدار دان دریافتی در پیک تولید.

_ تاریخچه گله (وضع گله در دوره پرورش وعملکرد آن قبل از پیک تولید).

از آنجاییکه عوامل ذکر شده بالا در تمام گله ها یکسان نیستند لذا برنامه کاهش دان در هر گله متفاوت خواهد بود.

توصیه عمومی برای کاهش دان بشرح زیر میباشد:

از هفته ۲۷ تا۳۴ دادن حداکثر دان با در نظر گرفتن در صد تولید (پیک تولید).

از هفته ۳۵ تا ۵۰ کاهش تدریجی(با در نظر گرفتن وزن مرغ، وزن تخم مرغ،درصد تولید) تا ۱۵۰ گرم در روز برای هر پرنده و یا به عبارتی۴۱۲ کیلو کالری در روزدر ۵۰ هفتگی.

از هفته ۵۰ به بعد ثابت ماندن مقدار دان.

برنامه های کنترلی:

_وزن کشی هفتگی وکنترل تغییرات وزن که معمولا” استاندارد ۱۵ تا ۲۰ گرم افزایش در هفته است.

_وزن روزانه تخم مرغ وتغیرات آن با توجه به وزن استاندارد.

_شرایط فیزیکی مرغ یعنی وضع عضله سینه- وضع چربی بدن – وضع پرها و پوشش عمومی – شرایط پا – تاج – و رنگ سر وصورت وضع عمومی بدن و در نهایت در صد تولید.

مقدار جیره باید طوری تنظیم گردد که بتواند در مقابل تغییرات غیرقابل انتظار احتیاجات طیور را برآورد کند. بعنوان مثال وقتی درجه حرارت بیش از حد بالا باشد با توجه به احتیاجات انرژی حیوان بتوان در مقدار جیره تعدیل لازم را انجام داد.

تاکید میگردد که عدم کنترل ودر نتیجه شکست در کنترل وزن بدن از هفته ۳۰ به بعد بطور مشخص تداوم تولید را تحت شعاع قرار خواهد داد.

جمع آوری و مدیریت تخم مرغ های قابل جوجه کشی:

یک تخم مرغ حدود ۲۲ تا ۲۴ ساعت زمان لازم دارد که از مجرای تخم عبور کرده وتولید گردد تقسیم سلولی از مجرای تخم شروع شده، بطوریکه در موقع تولید هر تخم مرغ نطفه دار دارای ۶۰۰۰۰ سلول است که در ادامه در گروه های مختلف اقدام به وجود آوردن اندامهای خواهند نمود.

هر تخم مرغ نطفه دار  یک موجود زنده است بنا بر این باید در نظر داشت که جمع آوری نادرست آن از لحظه تولید ببعد ممکن است تولید جوجه یک روزه درجه یک را تحت تاثیر قرار دهد.

تقسیم سلولی از دمای ۲۷ درجه ببالا شروع و ادامه می یابد واز دمای ۲۶ درجه بپایین کند ودر نها یت در دمای ۲۰-۲۱ بطور کامل متوقف میگردد. این دما را صفر فیزیو لوژیک می نامند. اگر تقسیم سلولی  تا پنج ساعت پس از تخمگذاری ادامه یابد وسپس تخم مرغ به سردخانه انتقال یابد شاهد افت درصد هچ بدلیل جنین مردگی خواهیم بود. بنا بر این باید شرایطی ایجاد کرد که تخم مرغها هر چه سریعتر به سردخانه با دمای ۲۰-۱۸ درجه سانتی گراد انتقال یابند. دراین رابطه باید گفت که جمع آوری متعدد موجب خنک شدن یکنواخت تخم مرغها شده ولذا این موضوع اهمیت جمع آوری ۶  تا ۸ بار در روز را روشن میکند.

جمع آوری در سیستم لانه های اتوماتیک:

شرایط نوار جمع آوری در لانه های  اتوماتیک باید از نظر حرارت کنترل گردد که نه خیلی گرم (بالاتر از صفر فیزیولوژیک)و نه خیلی سرد(که امکان ایجاد شبنم روی پوسته) گردد. نوار جمع آوری وپوشال مصنوعی این نوع لانه ها باید مرتب تمیز گردد. پس از تمیز کردن نوار جمع آوری تخم مرغ باید دقت کرد که نوار خشک شده باشد و پس از اتمام جمع آوری قسمت انتهایی یعنی خروجی آن خوب بسته باشد که مانع ایجاد کوران گردد در غیر این صورت کوران موجب سرد شدن این نوار خواهد شد.

لانه های اتوماتیک دارای مزایایی هستند از جمله کم شدن نیروی کار گری ولی  مثل بسیاری دیگر از سیستمهای اتوماتیک لازم است از نظر نگهداری واستفاده بهینه دقت لازم صورت گیرد. در سالنهایی که دارای لانه اتو ماتیک هستند باید دقت گردد  که اکثر تخم مرغها در لانه ها گذاشته شوند

وهمچنین در اینگونه لانه ها مدیریت نگهداری وتاسیساتی باید دقت نماید که از شکستگی تخم مرغها جلو گیری گردد در مجموع لانه های اتوماتیک نیروی کار کمتری لازم دارد ولی قطعا” نیاز به افراد مسئول ضروری میباشد.

توصیه میگردد که نوار جمع آوری تخم مرغ دو هفته قبل از شروع تولید روزی یک الی دو بار کار کند که طیور به صدای آن عادت نمایند.

تخم مرغهای بستر

متاسفانه درصدی ازتخم مرغهای روی بستر تولید میگردند این تعداد بستگی به فاکتورهای مدیریتی زیادی دارد:

_ عدم لانه گذاری بموقع واستاندارد نبودن آنها

_عدم هماهنگی بلوغ جنسی مرغها وخروسها

_مشکل یکنواختی نور در تمامی قسمتهای سالن

_صحیح نبودن طول دانخوری باتوجه به توصیه کمپانیها که معمولا ۱۵ سانت برای هر مرغ میباشد

_عدم هماهنگی تحریک نوری با وزن مرغها

_عدم تناسب درصد مرغ وخروس (جفتگیری بیش از حد موجب افزایش تخم مرغ بستری می گردد)

_عدم تناسب زمان توزیع دان با پیک تخمگذاری، زمان توزیع دان یا باید بلافاصله بعد از روشنایی ودادن آب باشد ویا۵ تا ۶ ساعت بعد از روشنایی باید اجرا گردد.تا مرغها برای دان خوردن از لانه خارج نشوند

_عدم جمع آوری مرتب تخم مرغهای بستردر شروع تولید(هفت بار در روز) یادمان باشد  تخم مرغهای کثیف را نباید به جوجه کشی فرستاد

نگهداری تخم مرغهای جوجه کشی

تخم مرغهای قابل جوجه کشی پس از جمع آوری و ضد عفونی باید ظرف مدت ۳۰ دقیقه به سردخانه مجهز به سیستم کنترل حرارت .رطوبت انتقال داده شوند. بعضی از مواردیکه خالی از اشکال نیست عبارتند از:

– تخم مرغهایی که بموقع جمع نشوند سرد شده و در صورت وارد شدن مرغ دیگری برای تخمگذاری دوباره گرم خواهند شد.

– تهویه ضعیف لانه های تخمگذاری که امکان دارد درجه حرارت ببالای ۲۷ درجه سانتیگراد برسد.

– جمع آوری تخم مرغها در شانه های کاغذی که موجب طولانی شدن زمان خنک شدن تخم مرغ میشود.

– مواقعی دیده شده که تخم مرغهای جمع آوری شده بدون دلیل در سالن یا سرسالن میمانند.

(در مواقعی که حمل تخم مرغها با گاری است گاری مناسب نیست وامکان دارد تا تکمیل شدن آن تخم مرغهای قبلی درشرایط نامناسب بمانند.)

• مناسب نبودن درجه حرارت درجریان جمع آوری.

• گردش ناقص هوا.

برای رسیدن به جوجه درآوری مطلوب درجه حرارت قابل قبول ورطوبت مناسب در طول حمل ونقل و همینطور در مدت نگهداری بسیار مهم است.-

برای نگهداری تخم مرغها بمدت طولانی پایین آوردن درجه حرارت سردخانه کمک خوبی درحفظ کیفیت تخم مرغ خواهد داشت.

جریان صحیح هوا که دربالا ذکر شد برای رسیدن ونگهداری رطوبت وحرارت در حد مطلوب با حداقل تغیرات (۱+) در مدت نگهداری تخم مرغ نقش اساسی را ایفا میکند.

-حرارت بیش از حد موجب رشد باکتریها می گردد.

-حرارت پایین خطر ایجاد شبنم روی پوسته را دارد.

-رطوبت بیش از حد موجب رشد قارچ می گردد.

-گردش بیش از حد هوا موجب بالا وپایین شدن حرارت خواهد شد.

-گردش کم هوا موجب گرم شدن دوباره تخم مرغ میگردد.

-محل تخلیه و بارگیری تخم مرغ باید سر پوشیده باشد.

-دستگاههایی وجود دارد که مخصوص اندازه گیری وثبت درجه حرارت می باشند که برای کنترل وارزیابی بسیار با ارزش هستند.

-انبار نگهداری وسردخانه بایستی بقدر کافی بزرگ باشند که بتوانند براحتی تخم مرغهای تولیدی را در خود جای دهند.

لازم است بین دیوارها وردیفهای تخم مرغ حدود ۴۰ سانت فضای خالی وجود داشته باشد. فاصله سطح تخم مرغهای انبار شده با سقف انبار  حداقل باید ۵/۱ متر در نظر گرفته شود.

بهداشت وضد عفونی تخم مرغهای جوجه کشی:

توجه دقیق به ضدعفونی این تخم مرغها موجب افزایش درصد جوجه درآوری وبالا رفتن کیفیت جوجه های تولیدی خواهد شد. نفوذ باکتری از پوسته موجب تلفات اولیه – تضیف جنین- افزایش جو جه های درجه ۲- عفونت کیسه زرده- مرگ جنین در هفته آخر دوران جوجه کشی- افزایش تخم مرغهای انفجاری- در نهایت افرایش آلودگی بقیه تخم مرغهای موجود در دستگاه جوجه کشی خواهد شد.

محلهایی که می توانند موجب آلودگی گردند وباید کنترل شوند. عبارتند ازپوشال لانه ها،تسمه جمع آوری تخم مرغ در لانه های اتو ماتیک،شانه های جمع آوری ونگهداری تخم مرغ،تخم مرغهای بستری ،مه پاشهای سالن، رطوبت سازها، اطاق تخم مرغ ونگهداری آن هواکشها وتیغه های آن.

بهترین حالت وایده آل ترین زمان برای ضدعفونی تخم مرغها، بلا فاصله پس از جمع آوری آنهاست که هنوز تخم مرغها گرم می باشند. وقتی تخم مرغ سرد گردد محتویات آن منقبض شده ودر نتیجه هر باکتری که در روی پوسته باشد بلافاصله از طریق منافذ پوسته وارد و موجب آلودگی میگردد.

تمیز کردن تخم مرغهای کثیف بوسیله سمباده،کارد،سیمهای ظرفشویی، هر چند اجرا میشود ولی میتواند موجب آلودگی تخم مرغ گردد، یک تخم مرغ تمیز تخم مرغی است که هچوقت کثیف نشده باشد.

راههای زیادی برای ضد عفونی تخم مرغ وجود دارد هر کدام را اجرا میکنید موارد زیرا باید در نظر داشته باشید:

-قادر به از بین بردن ۹۰% باکتریها باشد

-برای جنین خطرناک نباشد.

-برای مجریان زیان آور نباشد.

-موجب خرابی کوتیکول نگردد.

-پوسته تخم مرغ را مرطوب نکند.

-موجب افزایش درجه حرارت تخم مرغ نگردد.

در صورتیکه تخم مرغهای بستری بعنوان تخم مرغ قابل جوجه کشی مورد استفاده قرار میگیرند بهتر است آنها از تخم مرغهای تمیز جدا شده وترجیحا درسینی های پایینی ستر چیده شوند. انتظار از یک تخم مرغ جوجه کشیاین است که حفاظت فیزیکی وتغذیه  جنین را به عهده گرفته وآن را درمقابل عفونت های باکتریایی محافظت کند درنهایت جنین را در یک شرایط مناسب درون پوسته نگهداری نماید.

توقف تخمگذاری طیور یکی از نگرانی ها و مشکلاتی است که می تواند بر سر راه فعالان این صنعت و افرادی که در گله های کوچک و نیز برای مصارف خانگی اقدام به نگهداری و پرورش طیور تخمگذار می نمایند، قرار بگیرد و ریشه یابی این مشکل نیز می تواند تأثیر بسزایی در شناخت و حل به موقع بسیاری از مشکلات مربوط به آنان بکند. به همین دلیل است که متخصصان توصیه می کنند همواره بر سیر و میزان تخمگذاری طیور خود نظارت داشته باشید تا در صورت بروز خلل در پروسه پرورش، سریعاً جهت رفع آن اقدام کنید.

دلایل بسیاری جهت توقف تخمگذاری طیور یک گله وجود دارند که ما در این مقاله سعی نموده ایم به شایع ترین و مهم ترین آنان بپردازیم:

۱-   رژیم غذایی مرغان تخمگذار

شایع ترین عاملی که باعث می شود مرغ های یک گله تخمگذاری را متوقف کنند وجود خلل و مشکل در رژیم و جیره غذایی آنان است. آیا اخیراً جیره غذایی گله و یا حتی برند پلتی که در اختیارشان قرار می دهید را تغییر داده اید؟!؟ اینجانب در این زمینه دارای تجارب مفیدی هستم که اطلاع از آن می تواند برای خوانندگان عزیز سودمند باشد. یک بار تصمیم گرفتم به جای جیره غذایی پلت، گله مرغان تخمگذار خود را با ذرت تغذیه کنم. بعد از چند روز کاهش چشمگیری در میزان تخم هایی که هر روزه جمع آوری می نمودم، مشاهده کردم و دلیل آن هم پایین بودن سطح پروتئین موجود در ذرت بود چرا که مرغان تخمگذار برای داشتن سطح تخمگذاری مناسب و معقول روزانه نیازمند ۲۰ گرم پروتئین هستند.

جیره غذایی که در اختیار طیور قرار می دهید باید متعادل، به اندازه کافی مقوی و حاوی مواد لازم برای بدن مرغ باشد به طوری که مرغان تخمگذار از لحاظ جسمی دارای آمادگی کافی جهت تخمگذاری بطور مرتب و در حد معقول باشند.

اگر طیور خود را با جیره غذایی پلت تغذیه می کنید اما هنوز هم در تخمگذاری با مشکل مواجه اند، میان وعده هایی با سطح پروتئین بالا مانند دانه های کدو حلوایی، جو و … در اختیار آنان قرار دهید.

یکی از زوایایی که معمولا در مورد جیره غذایی طیور نادیده گرفته شده و یا کمتر به آن توجه می شود، آب است. اگر مرغ ها در طول روز به منابع آب کافی دسترسی نداشته باشند، باید آماده ی خداحافظی با تخم های همیشگی تان باشید.

۲-   عدم وجود روشنایی کافی

اگر جیره غذایی با مقادیر بالای پروتئین و نیز آب کافی در اختیار طیور قرار داده و بازهم تغییری مشاهده ننمودید، این می تواند به دلیل تغییرات فصلی و در نتیجه تغییرات میزان نور طبیعی در طول روز باشد. مرغ های شما برای اینکه بتوانند به اندازه کافی تخم بگذارند در طول روز نیازمند مقادیر کافی نور طبیعی هستند (حدود ۱۴ الی ۱۶ ساعت در روز) ؛ و از آنجائیکه ساعات روشنایی در فصل های پاییز و زمستان رفته رفته کمتر می شود برای جبران این کمبود باید از منابع نور مصنوعی در قفس های آنان استفاده نمایید. با این روش میزان تولید تخم بطور چشمگیری افزایش خواهد یافت.

۳-   مرغ کرچ نشین

اگر طیور از منابع غذایی با مقادیر بالای پروتئین بهره مند بوده و به منابع نور کافی دسترسی داشته و با این وجود تخمگذاری نمی کنند این می تواند به دلیل کرچ نشستن مرغ یا مرغ هایتان باشد. اگر مرغی کرچ نشین شود هیچ تخمی نخواهد گذاشت حتی اگر تمامی شرایط مناسب فراهم باشد. وقتی یک مرغ کرچ می نشیند بطور ذاتی قصد دارد که تخم هایش را هچ کند. به همین دلیل به مدت ۲۱ روز یعنی تا زمان هچ شدن جوجه ها بر روی تخم ها نشسته و در طی این مدت حتی یک تخم نیز نخواهد گذاشت.

علائم کرچ نشین شدن مرغ ها

• نشستن مرغ در جعبه لانه در تمام طول روز

• مرغ نسبت به لانه خود حالت تدافعی داشته و اجازه نمی دهد چیزی به تخم هایش نزدیک شود

• مرغ پرهای سینه خود را کنار می زند تا به تخم ها به اندازه کافی از طریق بدنش گرما دهد

۴-   ایجاد تغییرات در گله طیور

اگر هر سه عامل بالا در مورد گله طیورتان به نحو احسن اجرا شده و مشکلی از این بابت وجود نداشته و با این وجود باز هم هیچ تخمی مشاهده نمی کنید، می توانید مشکل را در جای دیگری ریشه یابی کنید. آیا اخیراً گله طیور را به مکان دیگری منتقل نموده و یا اعضای جدیدی به آن اضافه نموده اید؟!؟ مرغ ها عاشق روتین ها هستند و کوچکترین خللی در مقابل ثبات روزمره شان می تواند به عدم تخمگذاری در آنها بیانجامد.

شایع ترین مشکلی که در سر راه ثبات طیور قرار می گیرد تغییر مکان آنها است. این حتی زمانیکه آنها را از محل خریداری شده به خانه خود منتقل نموده و یا حتی زمانیکه محل قفس شان را تغییر می دهید می تواند اتفاق بیفتد. در این حالت باید به گله طیور خود فرصت دهید تا کمی به وضع موجود عادت نموده و دوباره شروع به تخمگذاری نمایند.

اعضای تازه وارد نیز می توانند به همان اندازه در روتین بودن گله ایجاد مشکل نموده و باعث توقف تخمگذاری شوند. ممکن است در چند روز اول مرغ ها باهم ناسازگار بوده و چند روز طول بکشد تا تازه واردها با سلسله مراتب آشنا شوند. اما بعد از چند روز طیور به وجود یکدیگر عادت نموده و مجدداً شروع به تخمگذاری خواهند نمود.

۵-   برخی گونه ها تعداد بسیار کمی تخم می گذارند

باید در هنگام انتخاب نژاد گله تان بسیار هوشیار باشید. نژادهایی مانند “رود آیلند قرمز” و ” اورپینگتون های زرد نخودی” می توانند سالیانه بیش از ۲۰۰ تخم بگذارند و این در حالی است که گونه هایی مانند ارمنی ها و سیلکی ها در طول سال کمتر از ۱۰۰ تخم می گذارند.

۶-   سن بالا

ممکن است با وجود رعایت تمامی موارد فوق یعنی انتخاب گونه مناسب، و فراهم بودن شرایط مناسب برای مرغان تخمگذار، باز هم گله در تخمگذاری دچار مشکل باشد. متأسفانه همزمان با افزایش سن میزان تخمگذاری در طیور کاهش می یابد. با توجه به نمودار زیر مشاهده می کنید که فقط در ۳ سال اول قادر به استفاده مفید از مرغان تخمگذار خواهید بود و بعد از آن میزان تولید تخم بطور چشمگیری کاهش خواهد یافت.

بعنوان مثال نژاد رود آیلند قرمز که در سال اول ۲۰۰ تخم می گذارد، به ترتیب در سالهای دوم و سوم ۱۶۸ و ۱۲۸ تخم خواهد گذاشت. این تعداد همچنان کاهش می یابد به طوری که در سال دهم سالانه فقط حدود ۴۰ تخم خواهند گذاشت. کاهش میزان تخمگذاری با افزایش سن طیور کاملا طبیعی و نرمال بوده و به همین دلیل متأسفانه شما هیچ نقشی در جلوگیری از این پروسه طبیعی نمی توانید ایفا کنید.

۷- بیماری

اگر مرغ تخمگذارتان جوان بوده، و از منابع کافی آب و غذا، روشنایی طبیعی و … برخوردار باشد و اما بطور ناگهانی تخمگذاری را متوقف نماید این مشکل می تواند علامتی از بیماری و عارضه ای در سلامتی طیور باشد.

• سرماخوردگی

علائم سرماخوردگی طیور عبارتند از آبریزش بینی (بینی لزج) و پرسه زدن به دور خود با دهان باز است چرا که در این حالت آنها قادر به تنفس از طریق مجاری بینی نمی باشند. در این صورت به سرعت مرغ بیمار را قرنطینه و از سایر مرغ ها جدا کنید تا احتمال سرایت بیماری به سایر طیور از میان برود.

• آفات

آفات شامل شپش ها، کنه ها و کرم ها می باشند. از جمله علائم وجود آفات این است که کاکل طیور رنگ پریده به نظر رسیده و آنها همواره در حال خاراندن خود می باشند. آسان ترین و سریع ترین روش جهت معالجه هر نوع آفت استفاده از مواد ضدآفت و پاک کننده هم برای طیور و هم در قفس های آنان است.

۸-   تولک رفتن

بسیاری از مردم به هنگام تولک رفتن طیور علائم آن را با سایر بیماریها اشتباه می گیرند. طیور هر سال یک بار به اصطلاح تولک می روند. پدیده ای که در طی آن پرهای کهنه را ریخته و بعد از حدود ۶ الی ۱۲ هفته دوباره پرهای جدید در بدنشان شروع به رشد می کند. مرغ ها در طول این دوره نیز هیچ تخمی نخواهند گذاشت.

وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی انگلیس  ۲۰ آذر تایید کرد، بر اثر شناسایی نمونه‌ ویروس آنفلوآنزای مرغی در مزرعه‌ای در شرق این کشور، همه ۲۷ هزار مرغ موجود معدوم شده‌اند.
به گفته یک مقام‌های دولتی، نمونه این ویروس از نوع خفیف H5 بوده اما از مردم منطقه « سافولک » که طیور نگهداری می‌کنند خواسته‌ شده تا مراقبت‌های ویژه‌ای در این زمینه اعمال کنند.

ادامه مطلب

شرکت پشتیبانی امور دام اعلام کرد: در راستای سیاست‌های تنظیم بازار و به منظور تامین نیازهای مردم، خرید مرغ مازاد مرغداران بدون محدودیت ادامه دارد.
شرکت پشتیبانی امور دام، از  آمادگی این شرکت برای خرید مرغ منجمد شیرینگ پک از تولیدکنندگان خبر داد و اعلام کرد: بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار، خرید مرغ مازاد تولیدکنندگان، بدون محدودیت ادامه دارد.

ادامه مطلب