تنش گرمایی در مرغان تخمگذار، تاثیر مخرب شدیدی بر روی کیفیت پوسته تخم مرغ خواهد داشت. افزودن برخی مکمل های تغذیه ای به خوراک مرغان تخمگذار تجاری می تواند منجر به کاهش اثرات سوء تنش گرمایی بر تعادل اسید و باز، غلظت پلاسمایی کلسیم، تولید تخم مرغ و کیفیت آن شود.

کیفیت پوسته تخم مرغ یکی از اصلی ترین شاخه های مورد توجه در صنعت تخم مرغ بوده و همچنین تاثیر اقتصادی فراوانی بر تولید تخم مرغ (بصورت تجاری) دارد. تخم مرغ های شکسته و دارای ترک، ضرر اقتصادی قابل توجهی به تولیدکنندگان تحمیل می کند. در حدود ۶-۸ درصد کل تخم مرغ های تولیدی به صورت تجاری، به علت کیفیت پایین پوسته، قابل مصرف نخواهند بود. عوامل متعددی در تعیین کیفیت پوسته دخیل می باشند، که از جمله آن می توان به تغذیه پرنده، سن پرنده، تنش های مختلف محیطی و بیماری و غیره اشاره کرد. اما مهمترین عامل که بایستی به منظور سلامتی پرندگان و حفظ پوسته تخم مرغ مورد توجه قرار گیرد، تنش گرمایی است.

تاثیرات تنش گرمایی بر پوسته تخم مرغ

وسعت تاثیرات تنش گرمایی با در نظر گرفتن عواملی مانند رطوبت و میزان سازگاری پرندگان با شرایط، می تواند متغیر باشد. اثرات مخرب تنش گرمایی بر روی وضعیت پوسته تخم مرغ به دلایل مختلفی بروز می کند. قرارگیری پرندگان در معرض گرما و کاهش اشتها، هر دو بر روی میزان تولید و کیفیت پوسته پرندگان حاضر در این شرایط محیطی تاثیر می گذارد. اگر چه میزان تولید و وزن تخم مرغ متاثر از عوامل مهمی همچون کاهش مصرف خوراک هستند، با این حال پوسته تخم مرغ به طور اساسی متاثر از دماهای بالا در سالن پرورش خواهد بود.

اهمیت کیفیت پوسته تخم مرغ در جوجه کشی

وضعیت پوسته تخم مرغ برای جوجه کشی هم مهم می باشد، تخم مرغ نطفه دار دارای روزنه هایی بر روی سطح آن می باشد که با پوسته تخم مرغ با کیفیت ضعیف باعث می شود همین تخم نطفه دار ها در داخل دستگاه جوجه کشی از بین بروند و یا درصد جوجه کشی (هچ) پایین بیاید.

عوامل موثر بر پوسته تخم مرغ

تنش گرمایی در پرندگان، منجر به تغییرات شیمیایی و فیزیولوژیکی فراوانی خواهد شد، از جمله برهم خوردن تعادل اسید و باز، افزایش دمای بدن پرنده، افزایش مصرف اکسیژن، افزایش تولید دی اکسید کربن، افزایش تولید رادیکال های آزاد و کورتیکواستروئیدها می باشد. کاهش مصرف غذا در نتیجه گرما، منجر به کاهش دریافت کلسیم می گردد.

عمل له له زدن پرنده جهت خنک سازی به روش تبخیر، منجر به آلکالوز تنفسی شده، در نتیجه دفع دی اکسید کربن از خون افزایش یافته و PH خون افزایش مـی یابد. همین موضوع میزان کلسیمی را که بصورت یونیزه در خون وجود دارد کاهش داده و کلسیم در دسترس برای پوسته سازی کاهش می یابد.

دیگر عوامل تاثیر گذار در کیفیت پوسته تخم مرغ

فعالیت آنزیم کربنیک آنهیدراز (آنزیمی که بیکربنات مورد نیاز جهت پوسته سازی را تولید می کند) در خلال استرس گرمایی، در جریان خون منتهی به رحم کاهش می یابد.

*در دمای بالا، جریان خون در بدن تغییر یافته و خون جاری به بافت های محیطی جهت انتقال گرمای مازاد از مرکز بدن به سطح بدن، افزایش می یابد. غلظت کلسیم کاهش یافته خون و بخشی از فشار دی اکسید کربن را می توان به آلکالوز تنفسی نسبت داد.

کاهش وزن و کیفیت باهم رابطه مستقیم دارند.

کاهش ضخامت پوسته و پوسته تخم مرغ ماندگاری آن دخیل می باشد.

افزایش انعطاف و نرمی در پوسته تخم مرغ در اثر استرس گرمایی حادث می شود.

رنگ روشن تر پوسته تخم مرغ در زمان تنش گرمایی در نتیجه کاهش اتصال رنگدانه به کوتیکول تخم مرغ می باشد.

تخمگذاری صحیح بلدرچین ها روی اصول و به صورت یکنواخت به عوامل زیادی بستگی دارد که می توان آن را به دو بخش عمده عوامل موثر در تخمگذاری بلدرچین قبل از دوره تولید و عوامل موثر بر تخمگذاری بلدرچین حین دوره تولید تقسیم بندی نمود .

عوامل موثر بر تخمگذاری بلدرچین قبل از شروع دوره تولید :

یک هچ ناموفق می تواند صدمات زیادی به بلدرچین های تولیدی آن وارد کند که مهم ترین علت آن می تواند از دست دادن آب باشد و همچنین در جوجه های یک روزه عدم دسترسی صحیح جوجه به آب می تواند باعث دی هیدراته شدن جوجه ها شود و این کم آبی بدن صدمات جدی به اندام های بلدرچین ها وارد خواهد کرد .

جیره غذایی :

مهم ترین عامل بر تخمگذاری بلدرچین ها استفاده از دان بلدرچین با کیفیت بالا می باشد . یک دان بلدرچین خوب تمامی موارد مورد نیاز بدن پرنده را در اختیار آن می گذارد و در اندازه ی درستی پلیت و یا مش شده است . حتما در مصرف دان بلدرچین به تاریخ مصرف آن توجه نمایید زیرا بهترین دان بلدرچین نیز در صورت فساد می تواند عامل صدمات جدی و حتی تلفات باشد .

توجه به این نکته خالی از سود نیست که بهتر است دان بلدرچین را در سه الی چهار دفعه در اختیار طیور قرار دهید . مصرف دان بلدرچین ها در هر روز حداکثر ۳۰ گرم می باشد بنابراین از قراردادن میزان اضافه تر دان بلدرچین در اختیار آن ها خودداری نمایید تا از چاقی ، بیماری پرولاپس و در نتیجه آن افت تخمگذاری بلدرچین جلوگیری شود .

آب در جیره غذایی بلدرچین :

وجود آب کافی با درجه حرارت مناسب یکی از ملزومات مهم پرورش بلدرچین است و عدم وجود آب و یا دسترسی ضعیف به آب برای بلدرچین ها می تواند باعث ایجاد وقفه در تخمگذاری بلدرچین و یا حتی تلفات سنگین در گله شود . بنابراین استفاده از یک آبخوری مناسب نوع و نژاد بلدرچین ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

هوای سالن و تأثیر آن بر تخمگذاری بلدرچین ها :

تهویه صحیح سالن و اکسیژن رسانی کافی باعث آن خواهد شد که بلدرچین ها کمتر با مشکلات و بیماری های تنفسی رو به رو شوند و تولیدات منظم و بهتری داشته باشید . دمای یکنواخت در تولید تخم توسط بلدرچین بسیار مهم است و استرس دمایی می تواند دلیل توقف تخمگذاری بلدرچین باشد .

تأثیر نور بر تخمگذاری بلدرچین :

نور دهی مناسب تأثیر جدی و مثبت بالایی بر روند تخمگذاری بلدرچین ها دارد به صورتی که ۱۶ الی ۱۸ ساعت نور باعث تسریع تخمگذاری بلدرچین خواهد بود .

قفس بلدرچین :

استفاده از یک قفس بلدرچین مکانیزه اصولی می تواند باعث فعالیت های بلدرچین ، جمع آوری سریع کود از زیر پای پرنده ، جمع آوری مکانیزه تخم ها ، در اختیار قرار گرفتن آب به صورت مداوم و خوراک دهی یکنواخت شود که همه این ها می تواند زمینه را برای راحتی بلدرچین و در نتیجه افزایش ضریب تخمگذاری آن باشد .

تمام پژوهشگران را عقیده بر این است که چگونگی تغذیه جوجه بلافاصله بعد از جوجه ریزی می تواند تاثیر زیادی در عملکرد گله در آخر دوره پرورش داشته باشد.به عبارت دیگر شروع پرورش گله ای که با تغذیه مناسب و صحیح توام باشد سبب می گردد که مرغدار بتواند گله ای یکنواخت از نظر وزن که از راندمان تبدیل غذایی و تلفات مطلوبی نیز برخوردار است به بازار عرضه کند.
در حال حاضر حتی این نظــــریه که جوجه را باید مدتی بعد از جوجه ریزی بدون غذا نگــهداری کرد غیر قابل قبول می باشد.آزمایشات متعدد ثابت کرده است که وزن نیمچه در ۶ یا ۷ هفتگی رابطه مستقیمی با وزن آن در هفته اول پرورش دارد و این ارتباط جدای از رابطه موجود بین وزن اولیه جوجه و یا سن گله مادر می باشد.

ادامه مطلب