کانیبالیسم یا همنوع خواری چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

کانیبالیسم یا همنوع خواری چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

کانیبالیسم به رفتاری خشن در میان پرندگان به ویژه مرغ گفته می شود که در مزارع پرورش مرغ شیوع فراوانی دارد و عدم کنترل صحیح آن می تواند باعث بروز تلفات جبران ناپذیری شود.

همنوع خواری در مرغ در تمام سنین و هر دو جنس به وفور دیده می شود، یکی از مهم ترین عواملی که می تواند منجر به افزایش همنوع خواری در مرغ گردد، رعایت نکردن اصول مدیریت صحیح مزارع پرورشی است.

تراکم بالای نگهداری مرغ ها در شرایطی که استانداردهای اولیه رعایت نشود، می تواند شرایط پراسترسی را برای آنها فراهم کند که منجر به افزایش رفتارهای پرخاشگرانه گردد.

همنوع خواری در مرغ به شکل های مختلفی بروز می کند، مرغ هایی که در شرایط سخت محیطی قرار می گیرندف شروع به نوک زدن به قسمت های مختلف بدن سایر مرغ ها می کنند.

نوک زدن به تاج، پا، مقعد و کندن پرها از انواع مختلف هم نوع خواری هستند، یکی از نکات مثبتی که در مورد پدیده همنوع خواری در مرغ می توان اشاره کرد، کنترل آسان آن است.

عوامل اثرگذار در همنوع خواری مرغ ها

 

همنوع خواری یا کانیبالیسم در مرغ به دلایل مختلفی می تواند در مزارع پرورش مرغ روی دهد، در ادامه به معرفی برخی از این عوامل خواهیم پرداخت:

۱)    تراکم بالاتر از حد استاندارد

استانداردهای مشخصی برای گونه های مختلف پرندگان از جمله مرغ جهت نگهداری در مزارع پرورشی وجود دارد، این استانداردها در سنین مختلف متفاوت بوده و عدم رعایت این موارد می تواند منجر به بروز همنوع خواری در مرغ گردد.

۲)    عدم کنترل شرایط دمایی در مزارع پرورشی

حفظ شرایط دمایی مناسب برای مرغ ها در سنین مختلف امری ضروری جهت جلوگیری از بروز همنوع خواری در مرغ تلقی می گردد، افزایش دما می تواند شرایط استرس زا برای مرغ ها تشدید کند.

۳)    تنظیم نور مناسب

یکی از عوامل ایجاد حالات خشن و تهاجمی در مرغ ها نوردهی به مدت زیاد و با شدت بیشتر از حد استاندارد است، توصیه می شود چناچه به نور زیاد در سالن های پرورشی نیاز دارید، می توانید از لامپ های قرمز رنگ استفاده کنید، توجه داشته باشید که نوردهی نباید بیشتر از ۱۶ ساعت در روز باشد.

۴)    کمبود آب و خوراک

کمبود آب و خوراک برای مرغ ها دو حالت دارد: حالتی که مواد غذایی کم باشد و حالت دیگر اینکه، آب خوری یا دانخوری به تعداد کافی در دسترس مرغ ها قرار نگیرد.

رقابت بر سر غذا از مهم ترین عوامل بروز استرس و رفتارهای خشن، مانند همنوع خواری در مرغ می گردد.

۵)    عدم استفاده از غذای مناسب

مواد غذایی موجود در جیره می تواند بر روی رفتار مرغ ها اثر گذار باشد، عدم تعادل این مواد و استفاده از جیره هایی با انرژی بالا و فیبر اندک می تواندف افزایش فعالیت مرغ را در پی داشته باشد.

این افزایش فعالیت در بسیاری از موارد به صورت همنوع خواری در مرغ بروز می کند، یکی دیگر از مواردی که می تواند بروز این معضل را تشدید کند، کمبود متیونین در جیره است که باعث پرخوری می گردد.

۶)    تغییرات اساسی در سالن های پرورشی

یکی از مواردی که می تواند باعث ایجاد استرس در مرغ گردد، تغییر محل نگهداری و سالنهای پرورشی است، این امر را نیز می تواند در رده اصول مدیریتی قرار داد.

بر همین اساس توصیه می شود برای انتقال مرغ ها به سالن های پرورشی جدید و جلوگیری از استرس و همنوع خواری در مرغ، تعدادی از قفس های موجود را به سالن جدید انتقال داده و به این ترتیب کم کم مرغ ها را به محیط جدید عادت دهید.

۷)    قفس مناسب برای مرغ های تخمگذار

یکی از انواع همنوع خواری در مرغ، نوک زدن به مقعد در مرغ های تخمگذار است، عدم وجود قفس های مخصوص مرغ تخم گذار و عدم وجود نور مناسب می تواند این عارضه را افزایش دهد.

۸)    جدا نکردن مرغ های مریض از گله

مرغ های ضعیف و مریض، می توانند طعمه خوبی برای مرغ های قوی تر و ایجاد کانیبالیسم محسوب گردند، هنگامی که این مشکل در گله شروع می شود به سرعت شیوع پیدا کرده و کنترل آن سخت تر می گردد.

روش های پیشگیری از همنوع خواری در مرغ

برای کنترل معضل همنوع خواری در مرغ، می توان شرایط استانداردی را برای پرورش آنها فراهم کرد، برخی از این موارد عبارتند از:

  • ایجاد شرایطی برای مرغ ها جهت تخلیه انرژی: برای این کار، فضای مناسب در اختیار مرغ ها قرار می گیرد تا به جای نوک زدن به یکدیگر به دنبال حشرات و ذرات غذایی روی زمین باشند.
  • افزایش فیبر جیره: افزایش فیبر می تواند از طریق افزایش علوفه، شبدر و موارد مشابه به جیره صورت گیرد.
  • انجام عملیات نوک چینی: در برخی از گله ها، به ویژه گله مرغ های تخمگذار، می توان از عملیات نوک چینی برای کاهش همنوع خواری در مرغ استفاده کرد، برای انجام این کار یک فرد با تجربه اقدام به چیدن انتهای نوک می کند.

درمان همنوع خواری در مرغ

در صورت بروز همنوع خواری در مرغ، باید به سرعت نسبت به کنترل آن اقدام کرد، همان طور که اشاره شد، عوامل ایجاد استرس منجر به بروز کانیبالیسم می گردند و می توان به استفاده از روش های کاهش عوامل استرس زا این شرایط را به بهترین شکل مدیریت کرد.

برخی از روش های درمان همنوع خواری در مرغ که از طریق آن می توان اقدام به کنترل بیماری نمود، تاریک کردن محیط با استفاده از لامپ های قرمز جدا سازی پرنده های بیمار و ضعیف و کاهش دمای سالن پرورشی است که به این ترتیب از بروز تلفات در گله جلوگیری می شود.