در حال حاضر انواع واکسن های پرندگان در دسترس می باشد. مهار بیماری از طریق واکسیناسیون در تعدادی از بیماری ها موثر است. برنامه واکسیناسیون در مناطق گوناگون جهان متفاوت است ، اما راه پیشگیری از بیماری های مسری واکسیناسیون است.

انواع واکسن های پرندگان / طیور

از سه نوع واکسن به شرح ذیل برای پرندگان استفاده می شود:

• کشته
• زنده
• نوترکیب

استفاده می شود که هر کدام مزایا و معایبی دارند. در برنامه واکسیناسیون لازم است نوع واکسن ، روش تجویز ، روش و تکرار مصرف واکسن ها و برنامه تجویز واکسن های متعدد بررسی شود.

واکسن های کشته

واکسن های کشته با فرمالین یا بتاپروپیولاکتون غیرفعال شده و از آنتی ژن غلیظ شده در ترکیب با امولسیون روغنی یا ماده کمکی هیدروکسید آلومینیوم ساخته می شوند تا جذب آن ها به تدریج صورت گیرد. این واکسن ها به خصوص اگر پس از واکسن های زنده مصرف شود باعث بوجود آمدن سطوح بالا و طولانی مدت ایمنی می شوند. واکسن های کشته ممکن است مخلوط چند آنتی ژن ارگانیسم های مورد نظر باشند و لازم است به صورت تزریقی مصرف شوند. واکسن های کشته را در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد نگهداری می کنند و بهتر است قبل از تزریق مدتی در دمای اتاق قرار گیرند.

مزایای واکسن کشته عبارت است از:

۱ . تولید ایمنی یکنواخت و بادوام در سطح گله

۲ . اطمینان از واکسینه شدن تمام پرندگان گله

۳ . تضعیف نکردن پادتن مادری

۴ . قابل مصرف در جوجه های یک روزه

۵ . منتقل نشدن میکروارگانیسم از گله ای به گله دیگر

۶ . آلوده نبودن با سایر میکروارگانیسم ها

۷ . امکان استفاده از واکسن های چندگانه

۸ . سهولت نگهداری

۹ . داشتن حداقل استرس سیستمیک

۱۰ . دفعات واکسیناسیون کم

معایب واکسن های کشته عبارت است از :

۱ . تاخیر در پاسخ ایمنی

۲ . امکان تولید ضایعات موضعی در محل تزریق

۳ . صرف وقت زیاد برای واکسیناسیون

۴ . مشکل بودن کنترل کیفیت

۵ . احتمال تولید حساسیت

واکسن های زنده

واکسن های زنده ممکن است به شکل میکروارگانیسم های تخفیف حدت یافته  مانند واکسن برونشیت H120    (یا سویه بیماری زا با حدت کمتر ( مانند سویه B1 ویروس نیوکاسل باشد.از این واکسن ها ممکن است به صورت اسپری ، آشامیدن و تزریق استفاده شود. واکسن های زنده در جنین تخم مرغ یا از طریق کشت بافت تهیه می شوند. این واکسن ها به صورت لیوفیلیزه در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد یا در نیتروژن مایع در دمای منفی ۱۹۶  درجه سانتی گراد نگهداری می شوند. در مزارعی که پرندگان گله غیر هم سن باشند یا چند گونه پرنده وجود داشته باشد لازم است دقت شود که واکسیناسیون بعضی از طیور ممکن است برای بعضی دیگر مضر باشد.

واکسن های نوترکیب

مزایای اصلی استفاده از واکسن های نوترکیب این است که آنها عکس العمل های مشخصی که بعد از واکسیناسیون بر پایه ی ارگانیزم های زنده و همچنین عکس العمل های عمومی را که توسط واکسن های غیرفعال ایجاد می­شود حذف می­کنند. استفاده از واکسن نوترکیب بر اساس تکثیر متوالی ویروس ( مانند هرپس ویروس) می­تواند نیاز به واکسیناسیون تقویتی را با استفاده از واکسن های زنده یا غیر فعال شده در مزارع حذف کند. استفاده از واکسن های نوترکیب همچنین به ما اجازه استفاده از سیستم DIVA (تمایز پرندگان واکسینه شده از پرندگان آلوده) را می­دهد. امکان ترکیب ویروس مورد استفاده در واکسن نوترکیب وجود ندارد واکسن نوترکیب همچنین امکان تداخل با ایمنی مادری / یا واکسن های دیگر را حذف و امکان تاخیر عملکرد ویروس را در پرندگان واکسینه شده حذف می کند.

بیماری هایی که در بین پرندگان شایع است و واکسن آن ها ساخته شده عبارتند از:

بیماری مارک ، بیماری نیوکاسل ، بیماری برونشیت عفونی ، بیماری لارنگوتراکئیت ، بیماری بورس فابرسیوس عفونی ، آبله طیور ، آنسفالومیلیت پرندگان ، عارضه افت تولید تخم ، آرتریت ویروسی ، کم خونی جوجه ، کوریزای عفونی ، آنفلوآنزای پرندگان ، کوکسیدیوز ، عفونت مایکوپلاسما گالی سپتیکم ، عفونت مایکوپلاسما سینوویه ، عفونت سالمونلا انتریتیدیس ، عفونت اریزپلاس

البته اردک و غاز مستعد ابتلا و یا ناقل به اکثر این بیماری ها هستند اما این پرندگان به این دلیل که از ماکیان قوی ترند، به ندرت به این بیماری ها مبتلا می شوند. معمولا تعداد اندکی از واکسن ها در مورد اردک و غاز تجویز می شوند.

برای پرورش انواع پرندگان نیاز به یک دستگاه جوجه کشی مطمئن و کامل می باشد تا بتوانید با خیال راحت و بدون مشکلی اقدام به جوجه درآوری نمایید . دستگاه جوجه کشی های مختلفی در بازار موجود می باشد که با تبلیغات رنگی و بعضا پوشالی کاربر را به خود جلب می کنند. مشتریان بعد از خرید چنین دستگاه هایی مشکلات زیادی بین دوره از بابت جوجه کشی خسارت متوجه حالشان می شود. 
دستگاه جوجه کشی هایی هستند که فقط بعضی پرندگان راحت را هچ می کنند و توان جوجه کشی از پرنده های با هچ سخت مانند غاز و بوقلمون را ندارند و باید حتما موقع خرید دستگاه جوجه کشی تمام نکات را مد نظر قرار دهید.

بهترین دستگاه جوجه کشی دارای چه ویژگی هایی است؟

انتخاب و خرید تجهیزات جوجه کشی مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تا کاربر بدون مشکلی بتواند لذت جوجه کشی را حس کند. برای انتخاب بهترین دستگاه جوجه کشی در ابتدا به سیستم کنترلر و نوع آن می پردازید ، بهترین نوع سیستم کنترلر جوجه کشی باید دارای حداقل خطای نصبی باشد و بتوان توسط کاربر دما و رطوبت دقیق کالیبره شود. سیستم کنترلر مهمترین بخش دستگاه جوجه کشی می باشد که بعنوان مغز دستگاه جوجه کشی شناخته می شود.  سیستم کنترلرهای نسل جدید ، هوشمند فول اتوماتیک می باشد که کمتر انسان در کار دستگاه دخالت دارد .


سیستم کنترل بهترین دستگاه جوجه کشی :

قابلیت اتصال به دستگاه جی اس ام جوجه کشی GSM – INCU و تبدیل ماشین جوجه کشی به ربات هدایت پذیر جوجه کشی با موبایل و نیازی به اینترنت ندارد.

قابلیت اتصال به کامپیوتر و شبکه سازی

ساپورت سنسور تر و خشک ( حداقل خطا و دقیق ) NTC W/D با دقت ۱% و عمر بیش از ۱۰ سال

ساپورت سنسور دما با دقت ۰/۱ درجه سانتی گراد

گردش هوا ( Air Circulation )

یک ماشین جوجه کشی خوب و ایده آل، نیاز به فن هایی با استاندارد های جهانی دارد تا بخوبی گردش هوا داشته باشند. بسته به سایز دستگاه جوجه کشی فن ها متغیر می باشد، برای دستگاه های مدل خانگی ۸۴ عددی تا ۵۸۸ عددی از فن های Blower Cross Flow دارای استانداردهای ایران و اروپا CE. و برای دستگاه های سایز ۹۲۴ عددی و ۱۸۵۰ عددی ؛ با استفاده از فن های سانترفیوژ Backward . فن های سانتریفیوژ به دلیل ایجاد جریان هوای یکنواخت تر ، بهترین راندمان کاری و کمترین تولید صدا را در بین انواع مختلف فن ها دارند.

تهویه دستگاه

تهویه دستگاه های هوشمند جهت اکسیژن رسانی و دفع دی اکسیدکربن، تهویه استاندارد برای اکسیژن رسانی تخم نطفه دارها بسیار مهم می باشد.

دسترسی آسان به مجموعه هیتر ( فن و المنت )
تامین رطوبت با سیستم های التراسونیک و بخارساز دیسکی امکان ستر و هچری در یک دستگاه به طور جزی و کلی 
استفاده از شانه های مختلف تخم پرندگان بر اساس استانداردهای جهانی ISO برای هر پرنده
دارای سبد هچر اختصاصی با قابلیت تبدیل به شانه همه کاره تخم پرندگان

بدنه ی دستگاه

بدنه دستگاه جوجه کشی و نوع عایق بدنه آن یکی از مهمترین ارکان یک دستگاه جوجه کشی می باشد. 
بدنه گالوانیزه با رنگ الکترواستاتیک صنعتی ، ضدخش 
استفاده از عایق های پلی استایرن EPS در جداره ها

گارانتی و خدمات پس از فروش

گارانتی و خدمات پس از فروش واقعی 
تعهد و ضمانت لوازم و قطعات ماشین جوجه کشی ، می توان پشتوانه ای مناسب برای کاربر باشد تا بتواند با خیال راحت از بین دستگاه های موجود در بازار، بهترین دستگاه جوجه کشی را انتخاب نماید.

برای خرید باید معیارهای زیر را در نظر گرفت:

کیفیت برتر قطعات ( تمامی موارد فنی که در این مقاله به بررسی آن پرداختیم )

خدمات و گارانتی واقعی یا طلایی

قیمت مناسب دستگاه

خرید از سایت دارای نماد اعتماد الکترونیکی

سابقه درخشان مجموعه و رضایت مشتریان

دی کیو شاپ مفتخر است که با بیش از ۱۰ سال سابقه فروش دستگاه های جوجه کشی صنعتی و خانگی اعتماد و رضایت فعالان حوزه ی پرورش طیور را جلب کرده و همواره نقش خود را در گسترش این کسب و کارها به بهترین نحو ایفا کرده است.

تامین پروتئین مصرفی انسان از اهمیت زیادی برخوردار است و در این خصوص فراورده های طیور نقش مهمی ایفا می کند. در این مقاله تمام اطلاعاتی که در راستای پرورش اردک مورد نیاز شماست گرداوری شده است. با ما همراه باشید :‌

مزایای اقتصادی پرورش طیور و اردک عبارت است از:

بعد از تهیه و جمع آوری تخم نطفه دار غاز و اردک طبق دستور دفترچه راهنما و خدمات پس از فروش دستگاه جوجه کشی تخم نطفه دار را در داخل ماشین جوجه کشی قرار دهید و طبق برنامه ریزی دما و رطوبت و تهویه را تنظیم نمایید تا بعد از پروسه زمانی جوجه غاز و جوجه اردک از دستگاه جوجه هچ شود. چند روز اول جوجه ها تا ۲ روز اول نیاز به تغذیه ندارند و در این مدت آب و شکر + مولتی الکترولیت بدهید و بعد از این ۲ روز جوجه غاز و جوجه اردک را با دان پلت شده تغذیه نمایید.

مزایای پرورش اردک

سرعت رشد بالا : جوجه حدود ۴۰ گرمی طی ۶۰ روز به حدود ۲۵۰۰ گرم می رسد، یعنی وزن آن ۶۰ برابر می شود. به عبارت دیگر هر روز به اندازه وزن اولیه اش به وزن اولیه اش اضافه می شود.

تولید بالا : هر پرنده ۱۵۰۰ گرمی طی سال حدود ۱۲ برابر وزنش تخم تولید می کند. به عبارت دیگر هر ماه برابر وزنش تخم تولید می کند. هر تخم نیز یک وعده غذای کامل برای انسان محسوب می شود.

راندمان غذایی بالا : راندمان غذایی تولید گوشت طیور حدود ۵۰ درصد و تولید تخم ماکیان حدود ۳۰ درصد است که بسیار بالا و مناسب است.

پروتئین بالای محصولات طیور: گوشت طیور حدود ۲۰ درصد پروتئین دارد. درصد پروتئین گوشت طیور از گوشت سایر حیوانات پرورشی بالاتر است.

برگشت سریع سرمایه : در پرورش جوجه های گوشتی طی حدود ۲ ماه سرمایه بر می گردد که نسبت به سایر سرمایه گذاری ها برگشت سرمایه سریع تر است.

راندمان بالای لاشه : راندمان لاشه طیور نسبت به وزن زنده آن حدود ۷۵ درصد است که نسبت به سایر حیوانات پرورشی بالاتر است.

سهولت تغذیه : طیور به علت ضعیف بودن قدرت چشایی و بویایی مواد خوراکی گوناگون را بدون هیچ مشکلی مصرف می کنند. اردک و غاز قادرند علوفه با الیاف خام بالا را مصرف کنند. لذا سهولت تغذیه پرندگان نسبت به دام ها بیشتر است.

اصلاح ژنتیکی ساده تر : اصلاح ژنتیکی پرندگان به دلایل گوناگون ساده تر از سایر حیوانات مزرعه و لذا کارایی پرورش آن ها بالاتر است.

سهولت نگهداری : پرندگان را می توان به تعداد زیاد در محیط محدود بدون مشکل پرورش داد. ضمنا” نگهداری اردک و غاز به علت حساسیت پایین آن از مرغ های خانگی نیز ساده تر است.

مزایای بهداشتی پرورش اردک و غاز

مزایای بهداشتی پرورش اردک و غاز عبارتند از :

نداشتن بیماری مشترک : بین پرندگان و انسان بیماری های مشترک بسیار اندکی وجود دارد و لذا با اطمینان بیشتری می توان محصولات طیور را مصرف کرد.

چربی کم محصولات طیور : فراورده های طیور چربی پایین تری دارد و بنابراین برای تغذیه انسان مناسب تر است.

سهولت هضم گوشت طیور : از آن جا که طیور وزن به نسبت کمتری دارند و فشار کمتری به ماهیچه های آن ها وارد می شود گوشتشان تردتر و هضم آن سهل تر است.

در ادامه به اختصار در رابطه با خصوصیات پرورش اردک و غاز و تاریخچه این دو پرنده و مصرف آن در کشورهای مختلف می پردازیم. اردک و غاز برای تامین گوشت مصرفی انسان از اهمیت زیادی برخوردارندو بنابراین می توان در خصوص گسترش پرورش آن ها برنامه ریزی و اقدام کرد ، به خصوص به این دلیل که در کشور ما اقلیم های گوناگون وجود دارد و امکان پرورش این پرندگان در بسیاری از نقاط کشور فراهم است.

صرفه اقتصادی پرورش اردک و غاز

پرورش اردک و غاز به علت سهولت پرورش و تغذیه ، کم بودن احتمال بیماری ، سرعت رشد بالا و مقبولیت گوشت امکان گسترش زیادی دارد. با پرورش اصولی می توان در مدت ۲ ماه وزن اردک های پرورشی را به ۲٫۵ کیلوگرم رساند و در بعضی از نژاد ها تا ۳۰۰ تخم نطفه دار یا تخم خوراکی طی یک دوره تخمگذاری تولید کرد. پرورش اردک و غاز در کشورهای اروپای شرقی و غربی ، امریکا ، آسیا جنوب شرقی ، چین و هند رونق دارد و همواره بر وسعت آن افزوده می شود.

در ایران البته در تمام مناطق می توان اقدام به پرورش اردک و غاز کرد، اما شمال کشور و مناطق پر باران ، به علت امکان پرورش آزاد و تامین قسمت قابل توجهی از غذای آن ها از محیط ، مناسب تر است . اردک و غاز گرما و رطوبت بالای محیط را بخوبی تحمل می کنند و به علت وجود لایه ضخیم چربی در زیر پوست قادرند تا ۲۰ درجه سانتی گراد زیر صفر را نیز تحمل کنند. معمولا اردک و غاز پرنده آب دوست هستند و در آب و هوای سرد زمستان تخمگذاری می کنند.

تاریخچه پرورش اردک و غاز

پرورش اردک به صورت پرنده اهلی از حدود ۵۰۰۰ سال قبل در چین ، هند ، مصر و خاورمیانه رواج داشته است. اسنادی وجود دارد که در دوره مادها و هخامنشیان پرورش اردک در ایران وجود داشته و سنگ نوشته ها و نقوش و کتیبه های کردستان و شوش بیانگر گسترش پرورش این پرنده در ایران باستان است . در یونان باستان از ۳۰۰۰ سال قبل اسنادی در خصوص پرورش اردک وجود دارد . نگهداری اردک در بین بومیان امریکا نیز متداول بوده و آن ها نژاد موسکووی را اهلی کرده اند . پرورش اردک از قرن پانزدهم میلادی بصورت علمی در اروپا و امریکا شروع شد .

پرورش غاز به صورت اهلی از ۵۰۰۰ سال قبل در چین ، مصر و خاورمیانه رواج داشته است . در این خصوص نقوش متعددی در مقبره های مصر باستان بدست آمده است . در یونان و بخصوص رم باستان نیز مدارک متعددی در مورد پرورش این پرنده وجود دارد . در رم باستان از غاز به عنوان پرنده نگهبان از منازل و معابد استفاده می شد . در اروپا ظاهرا” غاز توسط ساکنان شمال اروپا و ژرمن ها اهلی شده و به رم رفته است

هدف از پرورش اردک و غاز

هدف از پرورش غاز در اروپا و مصر باستان ، مصرف جگر غاز می باشد . چرا که جگر سنگین یکی از غذاهای مورد علاقه در بین اهالی این کشورها می باشد. جگر غاز سرشار از ویتامین های گروه B بخصوص A،B۱۲،B۶، B۲،B۱ و منبع اسیدفولیک، آهن و روی است.

پرورش اردک در ایران

در کشور عزیزمان ایران ، جوجه کشی غاز و پرورش آن بسیار علاقمندان بیشماری دارد . بطوری که علاقمندان به این پرنده با خرید دستگاه جوجه کشی اقدام به جوجه کشی این پرنده می کنند و جوجه یک روزه غاز را با قیمت مناسب بفروش می رسانند. در کل غاز از قدیم بعنوان پرنده پرطرفدار در مصارف مختلف پرورش داده می شد .

برای رسیدن به حداکثر سود در کار پرورش نیازه که به ۸ فاکتور اساسی توجه کنید:

فاکتور اول: سازه

سالنی که شما می خواهید اجاره کنید یا بسازید و یا بخرید خیلی مهمه که از استاندارد کافی جهت پرورش برخوردار باشد.

چرا که اگر سالن شما استاندارد نباشه در کل سود کار شما میتونه موثر باشد.

سالنهای پرورش طیور ، به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :

۱- سالنهای بسته ۲- سالنهای باز

سالنهای باز نیز به نوبه خود به دو صورت ساخته می شوند :

الف) سالنهای پنجره دار

ب) سالنهای با دیواره جانبی باز

۱-  سالنهای بسته (بدون پنجره) : سالنهای بسته (بدون پنجره) سالنهایی هستند که در آنها ، شرایط محیطی ، مطابق احتیاجات مناسب طیور فراهم می گردد . این سالنها الزاماً بسته و بدون پنجره ساخته می شوند . هوای سالن به وسیله هواکشها خارج و هوای تازه از دریچه های ورودی هوا وارد می گردد . در این نوع سالنها روشنایی تنها به وسیله نور مصنوعی لامپها تامین می شود . در مناطقی که حرارت محیط بیش از حد است متدهایی برای خنک کردن این سالنها باید در نظر گرفته شود . در ماههای سرد سال نیز این سالنها به وسیله یک منبع حرارتی گرم می شوند . این سالنها را از آن جهت بسته می نامند که در دو دیواره جانبی سالن ، مقابل هواکشها و دریچه های ورود هوا ، نور گیری از جنس آهن سفید نصب شده است که مانع از ورود نور خورشید به داخل می گردد .

مصالح ساختمانی که در ساخت این گونه سالنها به کار می رود ، همان مصالح سالنهای معمولی است . این سالنها ، بهتر است با فونداسیون محکم و سقف شیب دار ساخته شوند . عایق بندی در این سالنها هم برای سقف و هم برای دیوارها الزامی است .

تهویه در این سالنها مشکل است و باید جریان هوا در این سالنها طوری محاسبه شود که برای فصول گرم و سرد کافی باشد .

۱-۱) عرض سالن ): نظر به اینکه در سالنهای کنترل شده ، تهویه هوا به طور مکانیکی و به وسیله هواکشها انجام می شود ، عرض این سالنها باید ۱۲ متر باشد و اغلب سیستمهای تهویه در چنین عرضی قادر به تهویه هوای داخل سالن می باشند . اما چنانچه عرض سالن بیش از این در نظر گرفته شود تهویه با مشکل روبه رو خواهد شد .

۲-۱) طول سالن) : طول سالنهای پرورش طیور استاندارد نیست و اندازه مشخصی ندارد . مشخصات زمینی که سالن در آنجا بنا می شود ، طول سالن را تعیین می کند . عموما طول سالنها را بین ۱۰۰ – ۶۰ متر در نظر می گیرند . نظر به اینکه پخش دان در این سالنها به طور اتوماتیک و با انوع دانخوریهای اتوماتیک زنجیری و یا حلزونی صورت می گیرد ، طول زیاد سالن باعث کشش زنجیر یا حلزون دانخوری و پارگی آن می گردد و ضمناً فشار زیادی بر روی الکتروموتور دینام دانخوری وارد می شود .

بنابراین در سالنهای طیور بهتر است به توصیه های کارخانه سازنده دانخوریها در مورد حداکثر طول زنجیر که موتور دانخوری می تواند آن را به حرکت در آورد توجه نمود . یکی از نکات فنی نصب دانخوریهای اتوماتیک در سالنهای طویل آن است که مخازن دان دانخوریها را در وسط سالن قرار دهند تا استفاده از دانخوریهای اتوماتیک بهتر انجام گیرد .

۳-۱) ارتفاع سالن) : بیشتر سالنهای مرغداری در مناطق سردسیر ۴/۲ متر و در مناطق گرمسیری ۳ متر از راس سالن ارتفاع دارند . البته، ارتفاع سالنهای قفس دار که در آنها تا ۵-۴ طبقه قفس روی هم قرار دارد ، بیشتر از حد استاندارد ، در نظر گرفته می شود .

۴-۱) عایق بندی) : کارایی هر نوع عایق و یا مصالح ساختمانی ، با درجه مقاومت آنها در مقابل انتقال گرما اندازه گیری می شود که به آن ((ارزش مقاومتی)) می گویند و آن را با عدد Rنشان می دهند .

نظر به اینکه هر یک از مواد بکار رفته در سقف یا دیوارهای سالن پرورش طیور ، دارای ارزش مقاومتی مشخصی است ، مجموع ارزش مقاومتی آنها ، نشان دهنده کل ارزش مقاومتی عایق دیوار یا سقف است . مسلماً سالنهای پرورش طیور در آب و هوای سرد در مقایسه با آب و هوای گرم عایق بندی بیشتری لازم دارند .

۵-۱(پی ریزی (فونداسیون) دیوارها): برای نگهداری دیوارهای سالن، نیازمند فونداسیون محکمی هستیم برای این منظور فونداسیون بتونی یا بلوک سیمانی یا آجر توصیه می شود .

۶- ۱) کف سالنها ): کف جایگاه یا سالنهای پرورش طیور به چند شکل ساخته می شود :

الف) کف خاکی) : اینگونه کف ها از نظر بهداشتی مناسب نیستند و ضد عفونی کردن آنها مشکل است .

ب) کف چوبی) : ارزان تمام می شود ولی مانند کف خاکی از نظر بهداشتی مناسب نیستند و چون رطوبت به خود می گیرند باعث مرطوب شدن بیش از حد جایگاه می شوند و از نظر ضد عفونی کردن ، مشکل بوجود می آروند .

ج) کف سیمانی) : این گونه کفها از دو نوع کف ذکر شده در بالا گرانتر تمام می شوند ، اما به راحتی شستشو و ضد عفونی می شوند و از نظر بهداشتی مناسب هستند . در این گونه کفها ، شیب ملایمی در حدود ۲-۱ درصد به طرف کانال فاضلاب در نظر می گیرند .

۷-۱) دربهای سالن): سالنهای پرورش طیور معمولا علاوه بر دربهای مخصوص عبور و مرور پرسنل ، مجهز به دربهای بزرگ کامیون رو در انتهای سالن می باشند تا در پایان دوره پرورش ، برای تمیز کردن سالن بتوان از تراکتور و کامیون برای حمل کود استفاده نمود .

ضمنا دربها را دولتی (دولنگه) درست می کنند . ارتفاع این دربها ۲ متر ، عرض درب مخصوص پرسنل ۲/۱ – ۱ متر و عرض درب عبور وسیله نقلیه ۲ متر در نظر گرفته می شود .

۲- سالنهای باز

۱-۲ ) سالنهای پنجره دار): این سالنها بر خلاف سالنهای بسته (بدون پنجره) دارای پنجره هایی در یک یا هر دو دیوار جانبی هستند و از نور طبیعی خورشید برای روشنایی سالن در ساعات روز استفاده می شود .

در این سالنها نیز مانند سالنهای بسته تهویه به صورت مکانیکی و به وسیله هواکشها انجام می شود .

سایر مشخصات این سالنها نیز مانند سالنهای بسته پرورش طیور می باشد . در این سالنها برای جلوگیری از ورود باران به داخل سالن و ایجاد سایه در اکثر ماههای سال ، سقف سالن لبه دار و با یک پیش آمدگی بنا می کنند.

۲-۲ ) سالنهای با دیوار جانبی باز): بیشتر سالنهای متداول در دنیا را با نفوذ جریان طبیعی هوا به داخل سالن تهویه می کنند. این سالنها بخصوص برای مناطق گرمسیری و شرجی که به علت رطوبت زیاد هوا نمی توان از تبخیر آب برای خنک کردن سالن استفاده نمود ، ایده آل می باشند . متاسفانه در ایران این نوع سالنها بندرت بنا گردیده اند . برای ایجاد محیط مناسب در این سالنها ، لازم است با مشخصات معینی ساخته شوند . در زیر این مشخصات شرح داده می شوند :

۱-۲-۲) عرض سالنهای با دیوار جانبی باز): از آنجا که تهویه در سالنهای باز دیوار جانبی باز ، به وسیله جریان طبیعی هوا صورت می گیرد عرض سالن معمولا ۱۰ متر در نظر گرفته می شود . سالنهای عریض تر از این مقدار بخوبی در هوای گرم تهویه نمی گردند .

۲-۲) دیوارهای جانبی سالن): در سالنهای با دیواره جانبی باز ، تمام دیوار جانبی سالن یا قسمتی از آن باز است و تنها به وسیله توری و پرده محکمی از جنس برزنت یا پلاستیک برای محافظت طیور از سرما و وزش بادهای شدید در فصول سرد مسدود می گردند ، این پرده ها در روی قسمت باز دیوارهای جانبی سالن نصب می گردند و با سیم بکسل و چرخ دنده هایی که در یک انتهای سالن تعبیه می شوند باز و بسته می گردند . با بکار بردن این پرده ها می توان قسمت باز دیوار جانبی سالن را با توجه به درجه حرارت هوا باز و بسته نمود .

ارتفاع قسمت باز در دیوار جانبی سالن ، بسته به شرایط آب و هوایی و نوع طیور پرورشی ، چنین است :

▪ در جوجه های گوشتی و جوان – در سالن پرورش جوجه های جوان ۲/۱ تا ۳/۲ ارتفاع دیوار جانبی سالن بسته و به درجه حرارت تابستان و زمستان ، باز می باشد . در مناطق گرمسیر اندازه قسمت باز دیوارها بیشتر در نظر گرفته می شود و گاهی تمامی دیوار جانبی را باز در نظر می گیرند .

▪ نیمچه و مرغان تخمگذار – اندازه قسمت باز برای طیور مسن بیشتر است ، زیرا به علت تراکم و نیاز به تهویه بیشتر باید هوای زیادتری برای آنها فراهم نمود .

▪ در سالنهای قفس دار- سالنهای قفس دار به مقدار زیادی جابجایی هوا احتیاج دارند . تراکم طیور در این سالنها از هر سالن دیگری بیشتر است و دیوارهای جانبی سالن باید به طور کامل باز باشند .

فاکتور دوم: انتخاب گله پایه

متاسفانه اکثر دوستان در انتخاب گله پایه سعی می کنند که صرفه جویی کنند و در نتیجه از یک گله متوسط استفاده می کنند. چرا که افراد حرفه ای به هیچ وجه در این قسمت صرفه جویی انجام نمی دهند. مشکل بعدی هم اینه که متاسفانه اکثر دوستان اطلاعات لازم جهت انتخاب گله را ندارند که مخصوصا در زمینه طیور بسیار معضل بزرگی هست.

فاکتور سوم: رعایت اصول مدیریتی

شما سالن را راه اندازی کردید، پرنده و یا دامتان در سالن هست و یا می خواهید کار را شروع کنید.

خیلی مهمه که شما قبلا آموزش های لازم را دیده باشید که اطلاعات لازم را برای شروع کار داشته باشید. در گذشته که ما واحدهای ناموفق زیادی داشتیم این موضوع خیلی جدی گرفته نمی شد. اما طی چند سال اخیر شاهد این هستیم که اکثر افراد برای شروع کار میان دوره های لازم را می بینند و با آگاهی و اطلاعات لازم کارشان را شروع می کنند.

فاکتور چهارم: دانستن فوت های کوزه گری

شما اگر همه اصول پرورش را بدانید. اما یک سری فوتها هست که کسی به شما آموزش نمی دهد و شما خودتون باید به مرور آنها را کسب کنید. چه به صورت تجربی و چه در ارتباط با عزیزانی که قدیمی تر از شما هستند، ممکنه این اطلاعات را در اخیتار شما بگذارند.

این اطلاعات می تواند اینقدر فاحش باشد که میزان سود شما را تا چند برابر در مقایسه با شخصی که اون فوتها را نمی داند افزایش بدهد.

مثلا در حوزه بوقلمون داریم عزیزانی را که از بوقلمون های برنز ۹۰ تخم یا ۱۲۰ تخم میگیرند. و عزیزانی هم هستند که طی یک دوره یک ساله ۱۸۰ تخم از بوقلمون های برنز می گیرند.

فاکتور پنجم: مدیریت جیره

جیره ای که شما استفاده می کنید از دو جهت از اهمیت برخوردار است:

یکی بحث قیمت تمام شده است که اگر ۱۰۰ تومان هم این قیمت را کاهش بدهید در پایان سال برای شما اندوخته جدی را به دنبال دارد. و فاکتور مهم بعدی هم تناسب این جیره با سن دام و طیوری هست که شما پرورش می دهید.

عزیزانی که دوره ها را می گذرانند و به این کار عالم هستند معمولا به این بخش هم عالمانه برخورد می کنند.

فاکتور ششم: آنالیز بازار

شما در این مرحله محصولتان را به بهترین شکل تولید کردید و می خواهید وارد بازار کنید. ۲ فاکتور را باید رعایت کنید:

• در چه زمانی اگر محصولتان وارد بازار بشود از بیشترین سود برخوردار است.
• در کدام منطقه اگه بخواد عرضه بشود از بیشتری سود برخوردار است.

فاکتور هفتم: برندینگ شخصی

برندینگ شخصی کمک می کند به تداوم سوددهی شما که تا نسل ها بتوانید این کسب و کار را ادامه دهید.

پرورش کبک و به خصوص پرورش بلدرچین نسبت به پرورش سایر طیور از بازده بسیار بیشتری برخوردار است، همچنین توجه مردم به تغذیه ی صحیح در این سال ها باعث شده گوشت و تخم کبک و بلدرچین که سرشار از پروتئین و مواد مغذی است مورد توجه قرار گیرد و به طبع تقاضا افزایش یابد.

این دو پرنده دارای مقاومت بالایی در برابر بیماری ها هستند و تلفات کمتری دارند. حال این سوال برای خیلی ها پیش می آید که بین پرورش کبک و پرورش بلدرچین کدام بهتر بوده و کدام یک دارای توجیهات اقتصادی بیشتری هستند؟

تفاوت کبک و بلدرچین

کبک و بلدرچین از دسته پرندگانی هستند که زود خود را با شرایط محیطی مختلف وفق می دهند. وزن بلدرچین حدود ۲۵۰ گرم می باشد در صورتی که کبک وزنی دو برابر آنها (۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم در شرایط پرورشی) دارد.

طول دوره جوجه کشی کبک، ۲۴ روز و در هر قفس با ابعاد ۱ متر طول و ۶۲ سانتی متر عرض حدود ۱۵ کبک را جا داد. در صورتی که در یک قفس با همین ابعاد می توان ۳۳ بلدرچین را جای داد.

طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها ۱۸ روز و نسبت به سایر پرندگان بازدهی و تولید مثل سریع تری دارند.

اصول کلی پرورش این دو پرنده از جمله مکان، تجهیزات، شرایط نگهداری و تغذیه تقریبا یکسان است، اما تفاوت های جزئی در پرورش آنها وجود دارد که یکی را بر دیگری پربازده تر می کند.

تفاوت های اساسی در پرورش کبک و بلدرچین

• کبک ها نسبت به بلدرچین ها ترسوتر هستند و با نزدیک شدن افراد فرار می کنند در صورتی که بلدرچین ها اینگونه نیستند. همین عامل باعث می شود که بیشتر در معرض استرس قرار بگیرند و راندمان تولید آنها کاهش پیدا کند.
• مقاومت کبک ها نسبت به بلدرچین ها در مقابل بیماری ها کمتر است و در شرایط حاد شاهد تلفات بیشتری از کبک ها خواهیم بود. کبک ها مستعد بیماری های مرغی بوده و می توانند آن را به انسان نیز انتقال بدهند.
• دوره پرورش کبک نسبت به پرورش بلدرچین بیشتر است، آنها در سن ۷ ماهگی تخمگذاری کرده و کبک های گوشتی در ۴ ماهگی کشتار می شوند، در صورتی که بلدرچین سن تخمگذاری و کشتار کمتری (۴۰ تا ۵۰ روزگی) دارد. حتی طول دوره جوجه کشی بلدرچین ها نیز از کبک کمتر است و جوجه ها زودتر متولد می شوند. در نتیجه فرایند پرورش زودتر انجام می گیرد و سرمایه سریع تر به چرخه باز می گردد.
• یافتن مکان مناسب برای پرورش کبک ها مشکل است، خصوصیت رفتاری کبک به گونه ای است که به شرایط محیطی و طبیعی نیاز دارد. آنها نیاز به نوک زدن به اشیای سخت و سنگ داشته و عادت هایی از این قبیل دارند، در صورتی که بلدرچین ها را می توان به راحتی درون یک اتاق کوچک و قفس های چند طبقه ای پرورش داد و بهترین بازده را در شرایط مطلوب از آنها داشت.
• پرورش کبک به صورت صنعتی در ایران کم است که این مساله هم می تواند یک عیب به حساب آید، همچنین پرورش کبک به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می پذیرد. پرورش کبک به صورت سنتی محصولات بی کیفیت تری خواهد داشت و در این روش طول دوره پرورش آنها زیاد بوده و وزن جوجه ها افزایش چندانی پیدا نمی کند در صورتی که اگر پرورش آنها به صورت صنعتی انجام گیرد درآمدزایی بسیار بهتری خواهد داشت. همچنین در روش سنتی، عدم دسترسی به کشتارگاه صنعتی معضلی برای سرمایه گذار ایجاد می کند. او باید یک سالن کشتار نیز راه اندازی کند که این مساله یک هزینه اضافی برای سرمایه گذار است…
• مساله مهم قیمت بالای گوشت و تخم کبک نسبت به بلدرچین است که تقاضای آن را نسبت به بلدرچین کمتر کرده است. مصرف کنندگان آن افرادی هستند که از نظر مالی مشکلی ندارند یا توسط دکتر مصرف آن برایشان تجویز شده است. قیمت بالای کبک برای مردم به صرفه نیست در نتیجه تقاضای آن نسبت به بلدرچین کمتر است و با وجود نداشتن اتحادیه ای برای نظم دادن به فروش، بازار فروش مناسبی ندارد.

نتیجه گیری:

از موارد بالا به این نتیجه می رسیم که پرورش کبک نسبت به بلدرچین دارای ریسک بیشتری در سود آوری است در صورتی که پرورش بلدرچین با مدیریت صحیح و رعایت اصول می تواند به صورت تضمینی، بازدهی بالایی داشته باشد.

برنز سینه پهن (Broad-breasted Bronze Turkeys) :

این نژاد بومی شمال آمریکا بوده و حدود ۵۰۰ سال پیش در مکزیک اهلی شده و در سال ۱۵۰۰ میلادی به اسپانیا برده شد و سپس در اروپا شناخته شد. این نژاد مخصوص سفره غذا توسعه یافته است. رنگ آن مشابه بوقلمون های وحشی است، اما اندازه و شکل این دو با یکدیگر متفاوت است. براساس استاندارد انجمن طیور آمریکا وزن سن بلوغ جسمی این نژاد در نرها ۳۶ پوند و در ماده ها ۲۰ پوند گزارش شده است. در ۲۸ هفتگی بوقلمو ن های نر این نژاد به وزن ۲۵ پوند می رسد. مانند نژاد سینه پهن سفید، به علت سنگینی وزن بلوغ، در این نژاد نیز تولید مثل فقط با روش تلقیح مصنوعی انجام می شود. البته نژاد برنز اصلاح نشده با روش طبیعی قادر به تولید مثل می باشد. علت نامگذاری این نژاد رنگ غیر معمول بال و پر آن است که به صورت ترکیبی از رنگ های برنز و سبز بوده و در مقابل نور آفتاب به صورت متالیک به نظر می رسد. این نژاد در شمال آمریکا پرورش داده می­شود. این گونه دارای سینه ای پهن بوده و برای تولید مثل باید از تلقیح مصنوعی و دستگاه جوجه کشی استفاده نمود. از آنجایی که تولیدکنندگان  تمایل دارند نژادهای با پر سفید را پرورش دهند که پس از کشتار و پر کنی ظاهر لاشه در صورت جدا نشدن پرهای ریز مطلوب به نظر برسد. بنابراین روز به روز از تعداد این گونه کاسته شده است. در نتیجه امروزه این نژاد را با نژاد سفید بوقلمون بیشتر تلاقی داده و یا از آن برای سرگرمی و غیره استفاده می شود.

از نظر ظاهر بسیار شبیه بوقلمون وحشی آمریکای شمالی است. بوقلمون های برنز در مقایسه با سایر گونه های بوقلمون اندکی آرام تر هستند و این باعث می­شود که به راحتی بتوان آن ها را در کنار خود نگهداری نمود. پرورش دهندگان این حیوان می گویند زمانی که شما وارد محل زندگی بوقلمون های برنز می شوید آن ها به راحتی و بدون ترس برای دریافت غذا به شما نزدیک می شوند. مثل بیشتر بوقلمون ها، بوقلمون های برنز نسبت به سرما و تغییرات آن بسیار حساس می باشند و بایستی در قبال چنین شرایطی محفوظ نگه داشته شوند. اغلب خانواده های بوقلمون برنز به عنوان حیوانات خانگی به فروش می رسند. پرهای آن ها رنگ سیاه مات دارد و لکه های قهوه ای متمایل به سبز بر روی آن ها در زیر نور خورشید مثل رنگ های متالیک می درخشد. لبه دم بوقلمون برنز، دور تا دور نوار سفید رنگی دارد. در حال حاضر دو نوع از بوقلمون های برنز وحشی و سینه پهن بیشتر با مقاصد تجاری تولید می شوند و دلیل آن این است که سینه آن ها گوشت نسبتاً زیادی دارد. بوقلمون های برنز به آمریکای شمالی تعلق دارند. از حدود ۵۰۰ سال قبل قوم آزتک آن ها را به عنوان حیوان خانگی مورد استفاده قرار می دادند. اگرچه هر دو نوع بوقلمون های برنز در آمریکا کمیاب شده اند ولیکن بوقلمون سینه پهن بیشتر مورد استفاده عموم قرار دارد. این نکته را نیز باید افزود که پرورش سینه پهن ها بسیار مشکل تر از نوع وحشی آن ها می­باشد و دلیل آن این است که آن ها به دلیل سینه پهنشان نمی توانند جفت گیری کنند و تکثیر آن ها به صورت تلقیح مصنوعی صورت می­گیرد. تا سال ۱۹۶۰ بوقلمون های برنز، عمده ترین بوقلمون هایی بودند که در ایالات متحده پرورش داده می شدند. بوقلمون های برنز نر را می توان با زایده گوشت زیر گردنشان از بوقلمون های ماده تشخیص داد.

اسلیت (Slate) :

رنگ این گونه خاکستری متمایل به آبی بوده و هرگز به عنوان یک گونه معمولی پایدار وجود نداشته است. در حال حاضر نیز نسل آن منقرض شده است. بر روی بدن این گونه گاهی اوقات نقاط و لکه هایی به رنگ سیاه دیده می شود. اندازه جثه این گونه مشابه گونه سیاه (Black) است.

سیاه (Black) :

در این گونه رنگ بدن سیاه بوده و رنگ بال و پر آن سیاه متمایل به سبز می باشد. این نژاد در آمریکا غالب نیست. در حالی که در کشورهای اروپایی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مورد توجه مصرف کنندگان است. این گونه در قسمت های شرق انگلیس و فرانسه با موفقیت پرورش داده می شود. وزن مطلوب این گونه در آمریکا برای جنس نر یک ساله ۲۲ پوند، جنس نر بالغ ۲۷ پوند و جنس ماده بالغ ۱۸ پوند و نیمچه تخم­گذار ۱۲ پوند گزارش شده است.

ناراگنست (Narragansett Turkeys) :

از نظر تاریخی منشاء این نژاد نیوانگلند بوده متعلق به منطقه نارانگنست هست. البته بعضی ها منشاء آن را خارجی دانسته و از کشورهای مکزیک و بخش مرکزی آمریکا می دانند.

شواهد باستان شناسی نشان داده است که این نژاد نیز از تلاقی گونه های وحشی بوقلمون به وجود آمده است. در واقع در نیمه راه روند تکاملی ایجاد نژاد برنز، این نژاد ایجاد شده است.

گفته میشود که در اوایل قرن ۱۹ میلادی سویه های اروپایی (احتمالاً سیاه) با بوقلمون های وحشی منطقه نارانگنست تلاقی داده شده و این نژاد به وجود آمده است. سپس توسط آبراهام لینکلن یک جفت از این نژاد به آمریکا فرستاده شد. در سال ۱۸۷۴ میلادی این نژاد در آمریکا به ثبت رسید و استاندارد دریافت نمود. در سال ۱۹۳۰ میلادی این نژاد پس از نژادهای برنز و هلندی سفید، سومین نژاد رایج در آمریکا شد. از سال ۱۹۵۲ میلادی میزان تولید و رواج این نژاد در مقایسه با نژاد برنز در آمریکا کاهش یافت. کیفیت تولید گوشت و تخم در این نژاد خوب است.

رنگ بدن این نژاد شبیه نژاد برنز است، با این تفاوت که به جای رنگ برنز، رنگ خاکستری براق و قهوه­ای در قسمت­های انتهایی بدن دیده می­شود.

این نژاد تحرک زیادی داشته اما در صورت آزاد بودن در چراگاه، از سالن پرورش زیاد دور نمی شود. همچنین خصوصیات مادری و مراقبت از جوجه ها در این نژاد خوب است. ساختاری مشابه نژاد برنز دارد. برتری این نژاد در اندازه بدن و بی سر و صدا بودن آن است. برای مصرف روزانه یک خانواده و میهمان یک قطعه بوقلمون این نژاد کافی است. در حالی که نژاد برنز سینه پهن، فقط برای استفاده در میهمانی های بزرگ و پرجمعیت بیشتر مناسب است.

رویال پالم (Royal Palm Turkeys) :

تنها نژادی است که برای صفت تولد گوشت و سنگینی وزن بلوغ انتخاب نشده است. به طوری که وزن بوقلمون های جوان این نژاد در جنس نر ۱۶ پوند و در جنس ماده ۱۰ پوند است و وزن بوقلمون های بالغ آن حداکثر در جنس نر ۲۲ پوند و در جنس ماده به ۱۶ پوند می رسد. این نژاد به عنوان پرنده های زینتی به شمار می رود. رنگ استاندارد آن سیاه و سفید می باشد که البته در صورت تلاقی آن با سایر نژادهای رنگ خطوط نیز تغییر خواهد نمود. به نظر می رسد به علت تشابهات زیاد از نظر خصوصیات ظاهری، بین این نژاد و نارنگنست رابطه خویشاوندی وجود داشته باشد.

بوربون قرمز (Bourbon Red) :

این نژاد از انتخاب در واریته جرسی باف در ایالت پنسیلوانیای آمریکا برای داشتن رنگ تیره تر به وجود آمده است. سپس در ایالت کنتاکی اصلاح نژاد شده و توسعه یافته است. به طوری که حتی به نام نژاد کنتاکی قرمز نیز خوانده می شود. همه ادعاها در مورد این که این نژاد ابتدا به صورت وحشی وجود داشته است، مردود است. این نژاد در سال ۱۹۰۹ در آمریکا به ثبت رسیده و استاندارد انجمن طیور را دریافت نمود. وزن سن بلوغ جنس نر این نژاد  ۳۳ پوند و جنس ماده آن ۱۸ پوند است. از فراوان ترین بوقلمون های مانده از قدیم به شمار می رود. به طوری که ۳۳ درصد از مزارع حفظ و نگهداری بوقلمون های تاریخی آمریکا را به خود اختصاص می دهد.

هلندی سفید (White Holand) :

این بوقلمون ها در کشور هلند پرورش و نژاد آن ها گسترش یافته است. در این میان بوقلمون های وحشی نیز از آمریکا به اروپا صادر شده اند، ولی هلند و اتریش به گونه های سفید

که یکی از آن ها همین نوع است علاقه مند بوده است. اولین بار، بوقلمون در اوایل قرن ۱۸ میلادی وارد ایالات متحده و بریتانیا گردید و تا سال ۱۸۴۷ نژاد استاندارد این حیوان محفوظ بوده است. امروزه گونه های وایت هلند که به طور تجاری هم پرورش داده می شوند از مشهورترین گونه هایی هستند که در تعطیلات زمستانی در ایالات متحده به فروش می رسند ولیکن بیشتر آن ها اصیل نیستند و یا به عبارت دیگر گونه های اصیل بوقلمون مذکور نسبتاً کمیاب است.

مراقبت از این بوقلمون ها شبیه سایر بوقلمون ها می­باشد و به خاطر جثه بزرگشان برای این حیوانات باید به حد کافی فضای لازم برای حرکت وجود داشته باشد. بوقلمون های هلندی سفید را به سختی میتوان پیدا کرد و نژاد آنها به ندرت پرورش داده می شود. برخلاف گونه های تجاری آن، برای نوع واقعی آن برای پرورش و تکثیر نیاز به تلقیح مصنوعی وجود ندارد. امروزه اختلالاتی در مورد نژاد بوقلمون هلندی سفید به وجود آمده است. اگرچه اغلب بوقلمون­های سفید را به نام هلندی سفید می شناسند، ولی همه آن ها استانداردهای نژاد مزبور را دارا نمی باشند. نژاد بوقلمون های واقعی هلندی سفید روز به روز کمیاب تر می شود. بنابراین اقدامات حمایتی جهت حفاظت آن ها باید صورت گیرد. بوقلمون های هلندی سفید دیگر به طور گروهی پرورش داده نمی شوند. پرورش دهندگان نژاد اصیل بسیار کم هستند و آن ها بر این نکته اتفاق نظر دارند که بوقلمون های مذکور با استانداردهایی مورد ارزیابی قرار می گیرند که به مرور زمان از استانداردهای نژاد اصیل فاصله گرفته است. این نوع بوقلمون ها تنها توسط علاقه­مندان پرورش داده می شوند و پرورش آن ها بسیار محدود می باشد. در حال حاضر نوعی از بوقلمون سفید هلندی به طور تجاری پرورش داده می شوند.

اگرچه امروزه بیشتر گونه های بوقلمون هلندی سفید که به منظور مقاوم بودن با نژادهای دیگر آمیخته شده است، دارای چشم های قهوه ای رنگ می باشند ولیکن نژاد اصیل این دسته از بوقلمون ها دارای چشمان آبی بوده است. برخی از انواع نر این بوقلمون ها هنوز هم دارای غبغب سیاه هستند. رنگ گردن و زیر گردن بوقلمون ها مثل ساق پا و انگشتان پای آن ها، سفید متمایل به صورتی می باشد. منقار آن ها هم رنگ صورتی دارد و هم می تواند رنگ استخوانی داشته باشد. در روی سر بوقلمون های مزبور نشانه ای از رنگ سرخ آبی وجود دارد. بقیه اندام بوقلمون وایت هلند را پرهای شاداب سفید رنگ پوشانده است. امروزه، گونه هایی از بوقلمون های هلندی سفید که با بوقلمون های سفید بزرگ آمیخته شده است دارای سینه ای پهن و پاهای کوتاه تر در مقایسه با گونه های اصیل می باشند. بوقلمون های نر اصیل معمولاً حدود ۳۳ پوند و نوع ماده حدود ۱۸ پوند وزن دارند. در آمریکا بوقلمون های ماده در ۱۴ تا ۱۶ هفتگی با وزن ۷ تا ۸ کیلوگرم و بوقلمون های نر در ۱۷ تا ۲۰ هفتگی با وزن ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم به بازار عرضه می شوند. درضمن ۷۰ درصد از بوقلمون های کشتار شده به صورت عمل آوری شده به دست مصرف کننده می رسد و به علت بزرگتر بودن اندازه لاشه، بیشتر جنس نر پرورش داده می شود. در آمریکا گوشت بوقلمون به صورت چرخ کرده نیز عرضه می شود.

بلتس ویله (Beltsville flock) :

در سال ۱۹۳۴ میلادی دپارتمان کشاورزی ایالات متحده برای تولید نژاد بلتس ویله، از تلاقی نژادهای مختلف بوقلمون پروژه ای را شروع کرد و پس از گذشت ۷ سال یعنی در سال ۱۹۴۱ میلادی این نژاد را معرفی نمود. این نژاد در سال ۱۹۵۱ به ثبت رسید. وزن بالغ این نژاد در نرها ۲۳ پوند و در ماده ها ۱۳ پوند گزارش شده است. این نژاد از نظر داشتن سینه پهن در درجه دوم اهمیت پس از نژاد برنز سینه پهن قرار می گیرد. این نژاد از فراوان ترین نژاد دارای رنگ سفید به شمار می رفت. در حال حاضر این نژاد فقط در دانشگاه ویسکانسین آمریکا و در یک مرکز پرورش حفاظت شده در کشور کانادا نگهداری می شود.

بلدرچین چینی رنگی که در چین، هندوستان، سریلانکا، آفریقای شمالی و استرالیا یافت می‌شود به بلدرچین سینه آبی نیز معروف است. این زیرگونه‌ها شبیه هم هستند اما تفاوت‌های جزئی دارند. برای مثال بلدرچین استرالیایی (شاه بلدرچین شرقی) که به نام کوترنیکس کوترنیکس لنی آتا روی پروبالش خطوط مشخص بیشتری دارد، ازاین‌رو لنی آتا نام‌گرفته. زیرگونه بلدرچین رنگی آفریقایی (کوترنیکیس آدونسونیه) به‌طور نزدیکی به این زیرگونه مربوط می‌باشد. بلدرچین رنگی چینی، کوچک‌ترین نژاد بلدرچین می‌باشد اندازه نرها ۱۲ سانتی‌متر و ماده‌ها ۱۳ سانتی‌متر می‌رسد.

ظاهری جمع‌وجور و گرد دارد، شبیه موش به‌سرعت به محیط اطراف می‌دود. بلدرچین چینی نر به‌مراتب رنگین‌تر از ماده می‌باشد، پشت و فرق سر با خطوط آبی‌رنگ و قهوه‌ای دیده می‌شود. پرهای سینه و دم قهوه‌ای مایل به قرمز و پرهای زیر گلو و سینه همراه با خطوط سیاه‌وسفید می‌باشد. بلدرچین ماده بارنگی سراسر مایل به قهوه‌ای با نقطه سیاه و خال‌های سفید در قسمت‌های بدن زرق‌وبرق کمتری دارد. پشتش کمی تیره‌تر از شکمش می‌باشد. لکه‌های سفیدروی گردنش وجود دارد اما هیچ خطی دیده نمی‌شود. در هر دو جنس نر و ماده منقار و چشم‌ها قهوه‌ای است.

شناسایی پرنده بلدرچین

برای شناسایی بیشتر و دقیق‌تر گونه‌ها و زیرگونه‌های بلدرچین به تکنیک کشت نمونه‌های DNA نیاز می‌باشد. در سال‌های اخیر تحقیقاتی بر روی ژن‌های وابسته به رنگ پرها در بلدرچین و سایر صفات مرتبط با آن صورت گرفته است. همین‌طور با استفاده شناسایی برخی از ژن‌ها، سویه‌های جدیدی از بلدرچین ایجاد کرده‌اند.

پرنده بلدرچین رنگی چینی (نوع‌های رنگی کو ترنیکس چایننسیس)

نوع‌های مختلف بلدرچین رنگی، به همان رنگی که هستند یا نژادهای رنگی غیر سفید یا رنگی تغییریافته (جهش‌یافته) خوانده می‌شوند، به‌عنوان‌مثال: آبی، آبی‌رنگی، یا آبی تغییریافته.

نقره‌ای

این نوع بلدرچین معمولی‌ترین جهش‌یافته است و همه‌ی پرهایش به رنگ تیره و روشن متفاوتی از خاکستری کم‌رنگ می‌باشد.

سفید

این نوع بلدرچین به‌طور کامل سفیدرنگ است، اگرچه زال (آلبینو) نیست. ممکن است در بعضی از آن‌ها چند پررنگی دیده شود، اما هدف تولید پرنده‌ای به سفیدی برف است.

سینه‌سرخ

این نوع بلدرچین صورتش تقریباً سیاه و خط سفیدی اطراف چشمانش وجود دارد. ناحیه قرمزرنگ از شکم شروع‌شده و به سینه و گلو ختم می‌شود.

سینه‌سرخ نقره‌ای

در این نوع بلدرچین پروبال خاکستری با سینه‌ی سرخ مایل به‌صورت به‌طور زیبایی تضاد پیداکرده است.

حنایی یا دارچینی (رنگ سبز زرد)

این نوع بلدرچین در استرالیا پرورش‌یافته، در اروپا حنایی و در آمریکا دارچینی (سبز زرد) نامیده می‌شود. اگرچه اختلاف‌هایی هم بین آن‌ها مشاهده‌شده مثلاً بلدرچین حنایی رنگ کمی تیره‌تر است. در این نوع علاوه بر نمونه‌های ذکرشده بلدرچین دودی رنگ، صورت آبی و حنایی سینه‌سرخ نیز وجود دارد.

آبی

این نوع بلدرچین پروبالش تیره و کاملاً آبی‌رنگ هستند.

در طلایی

این نوع که از اروپا منشأ گرفته، پرهای زرد با خطوط قهوه‌ای روشن دارد. همچنین یک نوع حنایی یا در سبز زرده و در صورت آبی وجود دارد. بدون شک در آینده تنوع رنگ بیشتری نیز تولید خواهد شد.

بلدرچین باب وایت (کولینیوس ویرجیانوس)

این بلدرچین هم مانند کوترنیکس پرنده مهاجرتی نیست و ترجیح می‌دهد در محل خود بماند. در آمریکا این پرنده ابتدا به عنوان پرنده شکار کردنی برای شکارچیان سودمند بود، اما شکار بی‌رویه، تغییر در استفاده از زمین و تأثیرات کشاورزی باعث شده تا روی جمعیت آن‌ها تأثیر منفی داشته باشد. سازمان حیات‌وحش و گروه آموزشی ماهیگیری دانشگاه ایالتی میسی سی پی میزان کاهش جمعیت آن را در سی سال اخیر (۲۰۰۰-۱۹۷۰) هفتاد درصد تخمین می‌زند.

ویژگی بلدرچین باب وایت این است که هم مانند کوترنیکس پرنده مهاجرتی نیست و ترجیح می‌دهد در محل خود بماند. در آمریکا این پرنده ابتدا به عنوان پرنده شکار کردنی برای شکارچیان سودمند بود، اما شکار بی‌رویه، تغییر در استفاده از زمین و تأثیرات کشاورزی باعث شده تا روی جمعیت آن‌ها تأثیر منفی داشته باشد. سازمان حیات‌وحش و گروه آموزشی ماهیگیری دانشگاه ایالتی میسی سی پی میزان کاهش جمعیت آن را در سی سال اخیر (۲۰۰۰-۱۹۷۰) هفتاد درصد تخمین می‌زند.

بلدرچین باب وایت درجایی که این پرنده برای مصارف غذایی پرورش داده می‌شود، نوع شرقی باب وایت سنگین‌تر و درنتیجه مناسب‌تر می‌باشد. در انگلستان بلدرچین باب وایت پرنده خانگی به‌حساب می‌آید و بیشتر از بیست زیرگونه از این نژاد وجود دارد. تعدادی از آن‌ها مانند بلدرچین باب وایت ماسک زده چنان کمیاب هستند که در حال انقراض گزارش‌شده‌اند.

جثه بلدرچین باب وایت روی‌هم‌رفته بزرگ‌تر از کوترنیکس تخم‌گذار است، اندازه بلدرچین نر تا ۲۵ سانتی‌متر و بلدرچین ماده تا ۲۷ سانتی‌متر گزارش‌شده است، هرچند که در مقایسه با دیگر پرندگان شکار کردنی نسبتاً کوچک است.

رنگ بلدرچین باب وایت

بلدرچین باب وایت در هر دو جنس نر و ماده این بلدرچین پشت، دم و فرق سر قهوه‌ای تیره، درصورتی‌که سینه، شکم و پهلوها کمرنگ‌تر هستند، با خط بندی‌های سیاه‌وسفید. یک خط راه‌راه سفید ابرو را پوشش داده و در نرها زیر گلو یک ناحیه سفیدرنگ وجود دارد. در بعضی ماده‌ها این ناحیه سفیدرنگ زیر گلو کوچک‌شده یا وجود ندارد و بارنگ زرد نخودی جایگزین شده است.

تأثیر رنگ در ماده‌ها کمتر مشهود است. نوک پرنده قهوه‌ای مایل به خاکستری، پاها قهوه‌ای مایل به زرد و چشم‌ها قهوه‌ای تیره است. بعضی‌ها معتقدند که بلدرچین باب وایت جذاب‌ترین پرنده است. تییر گزارش نموده است که این پرنده به‌راحتی اهلی می‌شود اما چون نسبت به نژادهای دیگر بلدرچین باب وایت تمایل به پرواز و فرود دارد بنابراین در محل پرورش آن امکانات لازم برای این منظور باید فراهم گردد. در پرورش مخلوط با دیگر نژادهای بلدرچین، به نژادهای کوچک‌تر از خود حالت تهاجمی نشان می‌دهد.

در پزشکی سنتی، ویژگی های متفاوتی برای بلدرچین شمرده شده است، از جمله این که بنا به اظهار «شریف ادریسی»: لیسیدن بلدرچین برای مداوای صرع مفید است و چکاندن خون آن در گوش دردمند، درمانش می کند و تداوم خوردن گوشت آن، دل سخت را نرم می سازد و گفته می شود که این ویژگی تنها در قلب آن است.

«عبدالملک بن زهر اندلسی» طبیب سده ی پنجم نیز اشاره می کند که گوشت بلدرچین خوش مزه و خوش طعم است که نه تنها برای افراد سالم بلکه برای بیماران سودمند است و سنگ های مثانه و کلیه را خرد می کند.

شماری از پزشکان قدیم و بسی از مردم عوام نیز گمان می کنند که تخم بلدرچین، زبان انسان را گویا کرده، موجب می شود تا کودکان پیش از موعد زبان باز کنند. چنین باوری ناشی از بانگ و صدای بلند بلدرچین به نسبت جثه اش است که آن را حمل بر فصاحتش کرده اند.

جدول۱- ترکیب گوشت بلدرچین در ۱۰۰ گرم:

جدول۲- ترکیب لاشه بلدرچین در ۱۰۰ گرم:

بلدرچین پرنده‌ای است با گونه‌های متعدد و طرح و رنگ‌های متفاوت که موردتوجه پرورش‌دهندگان قرارگرفته است. این پرنده به دلیل فاصله نسلی کوتاه، بلوغ جنسی زودرس، سرعت رشد سریع و به‌واسطه عکس‌العمل سریع در برابر کمبود مواد مغذی و شرایط محیطی به‌عنوان یک حیوان آزمایشگاهی موردتوجه محققین و مراکز پژوهشی قرارگرفته است. پرنده بلدرچین به لحاظ سن پایین قابل‌عرضه به بازار (حدود ۵-۶ هفتگی برای مصرف گوشت)، تخم‌گذاری خوب، ضریب تبدیل غذایی مطلوب، نیاز به فضای پرورشی کم نسبت به مرغ، مقاومت نسبت به بیماری‌ها و دارا بودن هزینه کم برای پرورش، توجه پرورش‌دهندگان تجاری را نیز به خود جلب کرده است. هم‌چنین بلدرچین در انواع زیرگروه‌ها و گونه‌های خود ازنظر زینتی نیز موردتوجه واقع گردیده است. تنوع محصولات این پرنده نیز قابل‌توجه است. در این مقاله در مورد فواید تخم بلدرچین ، پرنده بلدرچین ژاپنی و بلدرچین چینی و بلدرچین باب وایت نیز توضیحاتی ارائه می‌نماییم.

پرنده بلدرچین در کشورهای مختلف

برای قرن‌ها، گوشت بلدرچین یک غذای آسیایی و اروپایی بوده است. قبل از سال ۱۹۳۹ میلادی، کشور مصر صادراتی حدود ۳ میلیون بلدرچین زنده در سال به بازارهای اروپا عرضه می‌نموده است. همین‌طور از سال‌های حدود ۱۸۹۰ تا ۱۹۰۴ میلادی بلدرچین از ژاپن به سانفرانسیسکو نیز عرضه می‌شده است. بام گارتنر در گزارش خود از بعضی از کشورهای آسیایی مانند ژاپن، چین، کره شمالی، کره جنوبی، هنگ‌کنگ، تایوان، سنگاپور، فیلیپین، هند و عربستان سعودی که در پرورش بلدرچین پیشرفت داشته‌اند، نام‌برده است.

در گزارش مذکور آمده است که به دلیل کیفیت قابل‌ملاحظه گوشت و تخم بلدرچین و دیگر فرآورده‌های تبدیلی آن باعث شده که در کشورهای مدیترانه‌ای و هم‌چنین در استونی، مصر، هلند و روسیه بلدرچین مصرف شود. در همین گزارش نشان داده‌شده است که در کلمبیا و کانادا، در سال ۱۹۸۹ به میزان ۱۵۵۰۰۰ قطعه بلدرچین تجاری و ۸۰۰۰۰ قطعه بلدرچین نیمه تجاری به همراه دو میلیون تخم بلدرچین تولیدشده است.

اهمیت بلدرچین

در اولین کنفرانس بین‌المللی بلدرچین در تارتوتالین کشور استونی در سپتامبر ۱۹۹۱ گزارش‌هایی مبنی بر اهمیت پرورش بلدرچین ژاپنی به‌عنوان منبع گوشت و تخم بلدرچین ارائه‌شده است. در ژاپن محصولات بلدرچین از ۷/۱ میلیون تن در سال ۱۹۶۵ میلادی به ۴۶/۸ میلیون تن در سال ۱۹۸۴ ارتقا که ۶۵ درصد آن به‌صورت فرآورده و ۳۵ درصد به‌صورت تخم بلدرچین به فروش رسیده است. متعاقب شروع تحقیقات اصلاح نژاد در کشور استونی از سال ۱۹۷۶ تولید بلدرچین از سال ۱۹۸۰ آغاز و هرسال به‌طور پیوسته میزان تولید بلدرچین افزایش‌یافته به‌طوری‌که از ۱ میلیون قطعه در سال شروع تولید، به ۷ میلیون قطعه در سال ۱۹۹۰ گزارش‌شده است.

مین وییلی گزارش کرد بلدرچین ژاپنی نژادی است برای تولید گوشت و تخم و اهمیت نسبی این دو محصول بین کشورها متفاوت است. در ژاپن و کشورهای جنوب شرقی آسیا تولید تخم در اولویت قرار دارد، درصورتی‌که در فرانسه و اروپا تولید گوشت، هدف اصلی پرورش بلدرچین است. در حال حاضر حدود ۷ میلیون پرنده بلدرچین در ژاپن پرورش داده می‌شود که حدود ۴ میلیون در شهر تویوهاشی نگهداری و قریب به ۷۰ درصد تخم بلدرچین در این منطقه تولید می‌شود.